Vergi düzenlemelerine ilişkin hazırlanan Torba Yasa teklifi iş dünyası temsilcileriyle paylaşıldı ve görüşlerine başvuruldu. Teklifte asgari vergi düzenlemeleri, serbest meslek kazançlarına yönelik yenilikler ve uluslararası vergilendirme düzenlemeleri dikkat çekiyor. İşte detaylar...
Asgari Kurumlar Vergisi
Türkiye’deki şirketler için getirilen Asgari Kurumlar Vergisi, kurum kazancının %10’u olarak hesaplanacak. Alternatif olarak, beyan edilen hasılatın %2’si matrah kabul edilerek %10 olarak hesaplanan vergi, hangisi yüksekse o uygulanacak. Bu düzenleme, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancını esas alacak ve şirketlerin vergi yükümlülüğünü artıracak.
Asgari Gelir Vergisi
Bilanço ve işletme hesabı esasına göre defter tutan ticari kazanç mükellefleri ile serbest meslek kazançlarına yönelik Asgari Gelir Vergisi düzenlemesi geliyor. Bu düzenlemeye göre, ticari ve serbest meslek mükelleflerinin yıllık beyannamelerinde beyan ettikleri vergiye tabi kazançlarının, hasılatlarının %5’inden az olması halinde aradaki fark üzerinden tarifeye göre vergi hesaplanacak.
Serbest Meslek Kazançları İçin Yeni Kontroller
Doktor, avukat, diş hekimi gibi serbest meslek sahiplerinin beyanları ile tespit edilen kazançları arasında %20’den fazla fark bulunması durumunda, izah istenecek. Bu farkın izahı yeterli görülmezse, hasılat tespitlerine göre belirlenen kazanç üzerinden vergi tarhiyatı yapılacak.
Küresel Asgari Kurumlar Vergisi
Çok uluslu şirketlere yönelik Küresel Asgari Kurumlar Vergisi uygulanacak. Verginin oranı %15 olarak belirlendi. Bu düzenleme, uluslararası vergi düzenlemelerine uyumu sağlamak adına önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Gayrimenkul Düzenlemeleri
Torba Yasa’da gayrimenkullerle ilgili bazı düzenlemeler teklifte yer almadı. Konut kira istisnasının kaldırılması ve tapuda gerçek bedele geçiş gibi öneriler teklife dahil edilmedi. Bununla birlikte, müktesep haklar korunarak KDV istisna oranı %75’ten %25’e indirilecek. Ayrıca, iştirak hissesi satış kazancı istisnası ve KDV istisnası kaldırılıyor.
Borsa Kazanç Vergisi ve Diğer Düzenlemeler
Borsa Kazançlarının Vergilendirilmesi Sonbahara Bırakıldı
Borsa kazançlarının vergilendirilmesi ve borsa işlem vergisi teklifte yer almadı, ancak sonbaharda gündeme gelecek Torba Yasa’da yer alması bekleniyor. Bu dönemde borsada elde edilen kazançlara yönelik yeni vergi düzenlemelerinin getirilmesi planlanıyor.
GYO ve GYF İçin İstisnalar
Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları (GYO) ve Gayrimenkul Yatırım Fonları (GYF) için kurumlar vergisi istisnasının devamı sağlanacak, ancak bunun için %50 temettü dağıtma zorunluluğu getiriliyor. Bu düzenleme, yatırımcıları daha fazla temettü dağıtmaya teşvik edecek ve borsada likiditeyi artırmayı amaçlayacak.
Hisse Senetlerinde Elde Tutma Süresi
Hisse senetlerinde elde tutma süresi 2 yıldan 5 yıla çıkarılıyor. Bu değişiklik, yatırımcıların kısa vadeli spekülatif işlemlerden ziyade daha uzun vadeli yatırımlara yönelmesini teşvik etmeyi amaçlıyor. Ayrıca, bu kapsamda ortaklık paylarının satışı da 5 yıl elde tutma süresiyle aynı kurala tabi olacak.
İştirak Hissesi Satış Kazancı ve KDV İstisnaları
İştirak hissesi satış kazancı istisnası ve KDV istisnası kaldırılıyor. Bu düzenleme ile iştirak hissesi kazançlarının vergilendirilmesi sağlanacak ve KDV oranı %75’ten %25’e indirilecek. Bu değişiklik, devletin vergi gelirlerini artırmayı hedefliyor.
Kısmi Bölünme ve Vergi İndirimi
İştirak hissesi kısmi bölünme kapsamından çıkarılacak. Birleşme, devir ve bölünme işlemlerinde devreden KDV ve iade hakkı, zamanaşımına bağlı olmaksızın vergi incelemesi sonucuna göre yeni şirket tarafından indirilebilecek. İndirilecek KDV’nin 5 takvim yılı süresince indirim yoluyla giderilememesi halinde, bu süre sonunda kayıtlardan çıkarılarak yapılacak vergi incelemesi ile gelir veya kurumlar vergisinin tespitinde gider olarak dikkate alınacak.
Serbest Bölge İstisnası ve Diğer Düzenlemeler
Serbest bölge kazanç istisnasının kapsamı daraltılıyor. İstisna, serbest bölgelerde faaliyet gösteren şirketlerin münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarla sınırlı olacak. Ayrıca, malûl ve engellilerin araç alımlarındaki ÖTV istisnasının süresi 5 yıldan 10 yıla çıkarılıyor.
Özel Usulsüzlük Cezaları
Kayıt dışı faaliyet gösterenlere ve başkasına ait pos cihazı veya IBAN kullananlara ağır cezalar geliyor. Fatura düzenlemeyenlere de ciddi özel usulsüzlük cezaları kesilecek. İşte detaylı cezalar:
- Kayıt dışı faaliyet gösterenlere verginin 1 katı olarak kesilen cezalar 1,5 kat; verginin 3 katı olarak kesilen cezalar 4,5 kat olarak uygulanacak.
- Başkasına ait pos cihazını kullanana bilanço esasına göre defter tutanlara 90 bin TL, işletme hesabında defter tutanlara 45 bin TL ceza kesilecek.
- Başkalarının IBAN’ını kullananlara asgari 30 bin TL, azami 20 milyon TL olmak üzere işleme konu tutarın %10’u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilecek.
- Fatura düzenlemeyenlere 1. tespitte asgari 30 bin TL olmak üzere faturaya yazılması gereken meblağın %30’u oranında özel usulsüzlük cezası kesilecek. Bu şekilde kesilen cezaların toplamı 1 yılda 10 milyon TL’yi aşamayacak.
- Vergi Usul Kanunu'ndaki belgeler yerine başka belge düzenleyenlere asgari 20 bin TL olmak üzere fatura tutarının %20’si oranında özel usulsüzlük cezası kesilecek. 1 yılda kesilecek cezaların toplamı 10 milyon TL’yi aşamayacak.
- Ödemelerde banka ve finans kurumu zorunluluğuna uymayanlara 25 bin TL’den az olmamak üzere ödeme tutarının %10’u oranında özel usulsüzlük cezası kesilecek.
- Kira ödemelerinin elden yapıldığının tespit edilmesi halinde, 6 bin 500 TL’den az olmamak üzere kira bedelinin %10’u oranında ceza kesilecek. 1 yılda kesilecek cezaların toplamı 20 milyon TL’yi aşamayacak.
