İstanbul’da bir zincir giyim mağazasında satış danışmanı olarak çalışan Gökhan A., 2014-2019 yılları arasında görev yaptıktan sonra bedelli askerlik hizmetini yerine getirmek üzere işten ayrıldı. Son maaşı 4 bin 400 lira olan işçi, 20 bin lira tutarındaki kıdem tazminatını talep etti. Ancak işveren, “21 gün boyunca ücretsiz izinli sayılabilir, işten ayrılmasına gerek yok” diyerek bu talebi reddetti.
Taraflar arasında uzlaşma sağlanamayınca işçi, avukatı Cemil Albayrak aracılığıyla İstanbul İş Mahkemesi’ne başvurdu. Mahkeme, bedelli askerlik süresince iş kaybı yaşanmayacağı ve çalışanın ücretsiz izinli sayılabileceği gerekçesiyle davayı reddetti.
Yerel mahkeme ile başka bir karar çelişti
Benzer bir konuda daha önce Adana’da açılan bir başka davada, mahkeme bedelli askerliğin de muvazzaf askerlik kapsamında değerlendirilmesi gerektiğine hükmetmişti. Bu kararda, askerlik nedeniyle iş sözleşmesinin sona ermesinin kıdem tazminatına hak kazandıracağı belirtilmişti. Ancak İstanbul’daki davada farklı bir yorum benimsenmişti.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi kararı emsal niteliğinde
Dosyanın temyizi üzerine İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi, önemli bir karara imza attı. Daire, İş Kanunu uyarınca muvazzaf askerlik hizmeti nedeniyle iş sözleşmesini sona erdiren bir işçinin kıdem tazminatına hak kazandığını hatırlatarak, bedelli askerliğin de bu kapsamda değerlendirilmesi gerektiğine hükmetti.
Kararda, 1475 sayılı İş Kanunu’nun ilgili maddelerine ve 1111 sayılı Askerlik Kanunu’na atıfta bulunularak, “Bedelli askerlik de muvazzaf askerlik türlerinden biridir. İşçi, bedelli askerlik nedeniyle iş sözleşmesini feshettiğinde kıdem tazminatına hak kazanır” ifadelerine yer verildi. Böylece yerel mahkemenin kararı bozuldu ve dosya yeniden görüşülmek üzere geri gönderildi.
Avukat Albayrak: İşverenin ispat yükümlülüğü var
Kararı değerlendiren Avukat Cemil Albayrak, kıdem tazminatına hak kazanmanın şartlarına dikkat çekti. “İş akdinin tazminatsız feshedildiğini ispat etme yükümlülüğü işverene aittir. Davacı işçinin iş ilişkisinin askerlik hizmeti nedeniyle sona erdiği anlaşılmaktadır. Bedelli askerlik de kanunen muvazzaf askerlik kapsamında yer almaktadır. Bu nedenle tazminat hakkı doğmuştur” açıklamasını yaptı.
Bu karar, bedelli askerlik nedeniyle işten ayrılan çalışanlar açısından emsal teşkil etmesi bakımından dikkat çekiyor.
