Alman mıknatıs üreticisi Magnosphere'in CEO’su Frank Eckard, son haftalarda adeta bir yardım hattına dönüştü. Çin’in nadir toprak mıknatıslarına ihracat kısıtlaması getirmesiyle birlikte, otomobil üreticileri ve tedarikçiler panik içinde alternatif arayışına girdi.
Fabrika kapanmaları kapıda, panik büyüyor
Eckard’a ulaşan otomobil üreticileri, Temmuz ortasında üretimi durdurmak zorunda kalabileceklerini belirtti. Almanya’nın Troisdorf kentinde faaliyet gösteren Magnosphere’in CEO’su “Tüm endüstri panik içinde. Her bedeli ödemeye hazırlar,” dedi.
Otomotiv üretiminde stereo sistemlerden silecek motorlarına kadar birçok parçanın mıknatıs teknolojisine bağımlı olması, sektörün kırılganlığını bir kez daha ortaya koydu.
Çin’in küresel hakimiyeti çözüm bulmayı zorlaştırıyor
Danışmanlık şirketi AlixPartners’a göre Çin, nadir toprak madenciliğinde %70, rafinasyonda %85, mıknatıs üretiminde ise yaklaşık %90’lık paya sahip. Elektrikli araç başına yaklaşık 0,5 kg nadir toprak elementi düşüyor ve bu bağımlılık, alternatif arayışlarını sınırlıyor.
ABD Başkanı Donald Trump, Çin lideri Xi Jinping ile bu konuda bir uzlaşma sağlandığını iddia etse de, Çinli bürokratların kontrolündeki ihracat izin süreci üreticileri belirsizliğe sürüklüyor.
Avrupa'da tedarik zinciri kırılma noktasında
Avrupa Otomotiv Tedarikçileri Birliği CLEPA, bazı fabrikaların şimdiden kapandığını açıkladı. Genel Sekreter Benjamin Krieger, “Er ya da geç herkes bu krizle yüzleşecek,” dedi.
Geçmişte yaşanan yarı iletken ve pandemi krizleri sonrası daha dayanıklı tedarik stratejileri geliştirildiği düşünülse de, Eckard “Kimse ders almamış” yorumunda bulunuyor.
Alternatif arayışları zamana yenik düşebilir
GM, BMW, ZF ve diğer büyük üreticiler, nadir toprak içermeyen motor ve parçalar geliştirmeye çalışıyor. Ancak bu çözümlerin ticarileşmesi yıllar alabilir.
ABD’li Niron gibi girişimler yatırım almış olsa da, üretime başlamaları için 2029’u beklemek gerekecek. İngiltere merkezli Warwick Acoustics’in geliştirdiği nadir toprak içermeyen hoparlörlerin ise kısa vadede yaygınlaşması beklenmiyor.
Tedarik zinciri haritası yeniden çiziliyor
Şirketler, hangi tedarikçilerin Çin ihracat iznine bağlı olduğunu anlamaya çalışıyor. Mercedes-Benz, nadir toprak stoku oluşturma çabasında. Bazı üreticiler, belirli parçalar olmadan araç üretip, parçalar gelince tamamlamayı planlıyor.
Ancak sorun sadece mıknatıslarla sınırlı değil. Avrupa Komisyonu raporuna göre Çin, manganez, grafit ve alüminyum gibi 19 stratejik hammaddenin çoğunu da kontrol ediyor.
Uzmanlar, bu durumu sadece bir “uyarı atışı” olarak değerlendiriyor. Çin’in stratejik ham madde gücünün küresel üretim dengelerini daha fazla sarsabileceği uyarısında bulunuluyor.
