Lübnan parlamentosu, ülkenin beş yıldır süregelen mali krizden çıkmasına yardımcı olacak önemli reformları içermeyen 2024 yılı için değiştirilmiş bütçeyi kabul etti. Uzmanlar, bu bütçenin Lübnan'ın kamu sektörünü çökerten krizi çözmek için yeterli olmadığını belirtiyor. Taslak, parlamento salonunda üç gün süren, ülkenin siyasi yapısındaki derin bölünmeleri ortaya koyan hararetli tartışmaların ardından geç saatlerde kabul edildi.
Mali Krizin Derinleşmesi
Başbakan Najib Mikati'nin sunumuyla değiştirilen bütçe, KDV ve gümrük harçları aracılığıyla devlet gelirlerinde önemli bir artış öngörüyor. Ayrıca, merkez bankasının önceki döviz platformundan haksız yararlanan şirketlere ve ithalat sübvansiyonlarını suiistimal eden tüccarlara ceza veren önlemleri içeriyor.
Lübnan Ekonomisinin Çöküşü
2019 yılında başlayan ekonomik çöküşle birlikte Lübnan para birimi, değerinin yaklaşık %95'ini kaybetti. Bu durum, bankaların mevduat sahiplerinin tasarruflarına erişimini kısıtlamasına ve nüfusun büyük bir bölümünün yoksulluk sınırının altına düşmesine yol açtı. Krizin kökeninde, yönetici seçkinlerin onlarca yıldır sürdürdüğü müsrif harcamalar ve yolsuzluklar yatıyor.
IMF ve Reform Çağrıları
Uluslararası Para Fonu (IMF), Lübnan'a yönelik 3 milyar dolarlık bir yardım paketinin kilidini açmak için temel reformların yapılması gerektiğini vurguluyor. Bu reformlar arasında bankacılık krizinin çözümü ve birden fazla döviz kurunun birleştirilmesi bulunuyor. IMF ayrıca Lübnan'ı sosyal harcamaları artırmaya ve en savunmasız kişileri korumaya çağırmıştı.
Parlamento Oturumu ve Bütçe Tartışmaları
Cuma günkü oturumda Başbakan Mikati, hükümetin çöküşü durdurduğunu ve iyileşme aşamasına başladığını iddia etti. Ancak parlamentonun yaklaşık 40 üyesi bütçe hakkında yorum yapmayı talep ederken, birçoğu Mikati'nin sözlerine karşı çıktı. 2024 bütçe taslağında kullanılan döviz kurları ve hesaplamalar, ekonomik gerçekliklerle uyumsuzluk gösteriyor.
Bütçenin Etkileri ve Değerlendirmeler
Kabul edilen bütçenin hesaplanan açığı %0 olarak belirlendi, ancak parlamenterler çeşitli döviz kurlarının kullanılmasının gerçekte olduğundan daha fazla gelir elde edildiği izlenimini verdiğini belirtti. Politika Girişimi düşünce kuruluşu, bütçe taslağının orta ve düşük gelirli hanelere orantısız bir yük getirdiğini vurguladı.
