Ekonomist Öner Günçavdı, Dünya gazetesindeki yazısında Türkiye’de izlenen “değerli TL” politikasının geçmişten farklı olarak artık toplumun dar bir kesimine fayda sağladığını ve enflasyonla mücadelede istenilen sonucu vermediğini yazdı. Günçavdı’ya göre, bu politika gelir dağılımındaki eşitsizlikleri daha da derinleştiriyor ve hizmet enflasyonunu tetikliyor.
AK Parti döneminde değerli TL refah sağlamıştı
Günçavdı, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin ilk yıllarında güçlü Türk Lirası’nın, yabancı sermaye girişlerinin de etkisiyle toplumun geniş kesimlerine refah sağladığını hatırlattı. Bu dönemde değerlenen TL sayesinde ithalat ucuzladı, enflasyon geriledi ve tüketim arttı. Ancak günümüzde aynı sermaye akımları artık mevcut değil.
Bugünkü koşullarda aynı model işlemiyor
Artık Merkez Bankası’nın rezervleriyle döviz kurlarını baskılaması ve yüksek faiz politikasıyla TL’yi cazip kılmaya çalışması, geçmişteki gibi sonuçlar doğurmuyor. Enflasyonun çok daha yüksek seviyelerde seyretmesi ve dış sermaye girişinin sınırlı kalması nedeniyle TL’nin değer kazanması, sadece dar gelirli grupların satın alma gücünü azaltıyor.
Gelir eşitsizliği enflasyonla mücadeleyi zora sokuyor
Günçavdı’ya göre, yüksek gelir grupları değerli TL’den daha fazla faydalanıyor. Bu gruplar ithal mallara kolay erişebildiği gibi, hizmet sektöründe de artan talep yaratıyor. Bu durum, hizmet fiyatlarının daha dirençli hale gelmesine ve enflasyonun kontrolünü zorlaştırmasına yol açıyor. Düşük gelir gruplarının ise hem gelirleri baskılanıyor hem de temel harcamalarını karşılamakta zorlanıyor.
İhracat zorlaşıyor, ithalat artıyor
Değerli TL’nin dış ticaret üzerindeki olumsuz etkilerine de dikkat çeken Günçavdı, bu politikanın ihracatı pahalılaştırırken, ithalatı ucuzlattığını belirtti. Bu da dış ticaret dengesini bozarken, cari açık üzerinde baskı oluşturuyor. Ekonomi yönetiminin tüketimi kısmak için likiditeyi daraltmaya çalıştığını, ancak bunun gelir dağılımındaki kutuplaşma nedeniyle sınırlı etkiler yarattığını vurguladı.
Çözüm: Üst gelir gruplarına ek vergileme
Yazının sonunda Günçavdı, tek cümlelik bir çözüm olmadığını ifade etti. Ancak mevcut ekonomik yapıda, güçlü TL’nin enflasyonla mücadeleye katkı sağlayabilmesi için yüksek gelir gruplarına yönelik ek vergilendirme ve ekonomik yavaşlamanın şart olduğunu söyledi.
