Çin bankaları, artan kişisel kredi temerrütleri ve hane halkı talebindeki düşüş nedeniyle zor günler yaşıyor. Pekin’in tüketimi desteklemek için bankalara verdiği daha fazla ve daha ucuz kredi sağlama direktifleri, uygulamada ciddi zorluklarla karşılaşıyor.
Mart ayından bu yana düzenleyiciler, ABD ile süregelen ticaret savaşının etkilerini hafifletmek amacıyla bankalara düşük faizle kredi vermeleri için baskı yapıyor. Ancak düşük faizli kredilerin kâr marjlarını aşındırması, temerrüt oranlarının yükselmesi ve hane gelirlerindeki belirsizlikler nedeniyle bankalar hedeflerine ulaşmakta zorlanıyor. Banka yöneticileri, rekor düşük oranlarla başlayan kampanyaların kısa süre sonra faiz artışlarıyla sonuçlandığını belirtiyor.
Temerrüt oranları tırmanışta
Çin Halk Bankası verilerine göre, tüketici kredileri 2024’ün ilk çeyreğinde yalnızca %6,1 büyüyerek geçen yılın aynı dönemindeki %11’lik artışın oldukça altında kaldı. Temerrüt (NPL) oranları da yükseliyor. Resmi verilere göre, ticari bankaların genel NPL oranı %1,51’de kalsa da bireysel kredilerde batık oranlarının keskin şekilde arttığı görülüyor. Özellikle bölgesel bankalarda bu oranlar alarm veriyor; Bohai Bank’ta %12,37’ye, Harbin Bank’ta ise %5,51’e kadar çıktı.
Banka yöneticileri, kredilerini geri ödeyemeyen müşterilere çözüm bulmak için kredi uzatma görüşmeleri yaptıklarını, yeni kredi vermektense mevcut sorunlu kredileri temizlemeye odaklandıklarını ifade ediyor. İlk çeyrekte bankalar, 74,27 milyar yuan değerinde batık krediyi satışa çıkardı; bu, bir yıl öncesine göre %190 artış anlamına geliyor.
Hane halkı borçlanmak istemiyor
Bankaların önündeki en büyük engellerden biri de tüketici tarafındaki isteksizlik. Merkez bankasının anketine göre hanelerin %61,4’ü borçlanmak yerine tasarruf yapmayı planlıyor. Özellikle kamu ve imalat sektöründe yaşanan ücret kesintileri ve ticaret savaşlarının yarattığı belirsizlik, hane halkının harcamalarını kısıtlamasına neden oluyor.
ING’den Lynn Song’a göre, borçla teşvik edilen tüketim geçici bir çözüm sunarken, gelir artışına dayalı bir toparlanma daha sürdürülebilir olacak. Ancak bu, yetkililer açısından daha zor bir görev olarak görülüyor.
Bankalar çıkış arıyor
Bankalar için durum ikilem yaratıyor: Hem kredi hedeflerini tutturmak hem de temerrütleri kontrol altında tutmak gerekiyor. Yetkililerin ucuz kredi çağrılarına rağmen, bankalar temkinli davranmak zorunda kalıyor. Özellikle bölgesel bankalarda risk iştahının düşmesi dikkat çekiyor.
Ekonomistlere göre Çin’in hane halkı borç oranı hâlâ ABD ve Güney Kore’ye kıyasla daha düşük. Ancak tüketici kredilerinde sorunlu alacakların hızla artması, bu avantajı zedeleyebilir. Pekin’in önümüzdeki dönemde hane gelirlerini artırmaya odaklanması ve tüketici güvenini yeniden tesis etmesi bekleniyor.
