Akdeniz Enerji ve İklim Örgütü (OMEC) Petrol ve Gaz Direktörü Dr. Sohbet Karbuz, kanunun "Yurt içinde üretilen ve/veya ithal edilen doğal gazın sıvılaştırılarak yurt dışına ihraç edilmesi ya da yurt içinde yeniden satışı" maddesine atıfta bulunarak, "Bu hem Sakarya ve gelecekte keşfedilecek sahalardaki üretimin bir kısmının LNG olarak ihracatına olanak sağlıyor" dedi. Karbuz, Türkiye'nin boru hattıyla gaz aldığı kontratların "reexport" (tekrar ihraç) hakkı vermesi durumunda bu gazın bir kısmının ihracatının mümkün olduğunu belirtti.
Kontratların Yenilenmesi ve LNG Ticaretinin Önemi
Karbuz, gelecek yıl Mavi Akım'ın ve 2026'da İran kontratının sona ereceğini hatırlatarak, "Eğer bu kontratlar yenilenecekse reexport hakkını almak gerekli. Kontrat müzakeresi yapıldığı zaman benzer konu Azerbaycan gazı için de gündeme getirilmeli" dedi. Türkiye'nin uzun vadeli LNG kontratlarında "nihai teslim noktası" maddesinin gözden geçirilmesi gerektiğini belirten Karbuz, küresel LNG piyasasında aktif bir aktör olmanın önemine değindi.
LNG İhracat Tesisleri ve Pazar Koşulları
Karbuz, LNG ihracat tesisi kurmanın ve işletmenin teknoloji ve finansman gerektirdiğini vurguladı ve böyle bir tesisin yabancı yatırımcılar tarafından kurulabileceğini söyledi. "Eğer böyle bir tesis kurmayı başarabilirsek kendi ürettiğimiz ve ithal ettiğimiz gazın ihtiyaç fazlasını piyasa koşulları uygun olduğunda dış pazarlara satabiliriz," dedi. Türkiye'nin LNG ticaretine girmesi durumunda, LNG kargosunun en iyi fiyatı veren pazara yönelmesinin mümkün olacağını belirtti.
Avrupa'ya İhraç İmkânları
Enerji Ekonomisi ve Finansal Analiz Enstitüsü (IEEFA) Enerji Analisti Ana Maria Jaller-Makarewicz, Türkiye'nin doğal gaz tüketiminin azalması ve Karadeniz'deki üretiminin artması durumunda Avrupa'ya göndereceği gaz miktarının artabileceğini söyledi. Türkiye'nin Rusya ve Azerbaycan'dan gelen gazı Bulgaristan ve komşu ülkelere ihraç edebileceğini belirtti. Avrupa'nın toplam gaz tüketiminin yüksek fiyatlar, enerji güvenliği ve iklim politikaları nedeniyle son 2 yılda yüzde 20 düştüğünü dile getirdi.
LNG Sıvılaştırma Terminalleri ve Uzun Vadeli Sözleşmeler
Jaller-Makarewicz, LNG sıvılaştırma terminallerinin inşa edilmesinin 3 ila 5 yıl sürebileceğini belirterek, bu süreçte talebin kesin olmaması halinde uzun vadeli sözleşmelerin güvence altına alınmasının zor olabileceğini söyledi. Türkiye'nin LNG terminallerini kullanma oranının geçen yıl yaklaşık yüzde 27 olduğunu ifade etti.
ICIS Küresel Gaz Analizleri Sorumlusu Tom Marzec-Manser ise Türkiye'nin ülkeye sıvı halde ulaşan ve terminallerde sıvı halde depolanan LNG'yi yeniden ihraç edebileceğini belirtti. Boru gazını ticari sevkiyat amacıyla LNG'ye dönüştürmenin maliyetli bir proje olduğunu söyledi.
Enerji uzmanları, Türkiye'nin LNG ticaretinde daha aktif bir rol oynaması gerektiğini vurguluyor. Türkiye'nin LNG ihracat tesisi kurma ve mevcut ithalat kontratlarını reexport hakkı ile yenileme çabaları, ülkenin enerji piyasasında daha rekabetçi ve cazip bir ticaret ortamı sunmasını sağlayacak.
