İran ile ABD, yıllardır süren nükleer anlaşmazlığı çözmek amacıyla bugün Roma’da görüşmelere yeniden başlıyor. Tahran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in "zor" uyarısına rağmen taraflar, kırmızı çizgiler üzerinde uzlaşma arayışında.
Taraflar anlaşma arayışında ama mesafe uzak
İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Abbas Arakçi ve ABD’nin Orta Doğu temsilcisi Steve Witkoff, beşinci tur müzakereler için Roma’da bir araya geliyor. Görüşmelerde Ummanlı arabulucular da rol alıyor. Her iki taraf da diplomasiye öncelik verildiğini belirtse de, İran’ın uranyum zenginleştirme ısrarı ve ABD’nin bunu tamamen durdurma isteği, kritik bir pürüz olarak öne çıkıyor.
Zenginleştirme tartışması masada
Washington, İran’ın sivil nükleer enerji programını kabul etmeye hazır ancak zenginleştirme faaliyetlerine karşı sert bir tutum sergiliyor. Buna karşın İran, zenginleştirmenin egemenlik meselesi olduğunu ve sadece barışçıl amaçlarla kullanıldığını savunuyor. Arakçi’nin “Sıfır zenginleştirme = Bir anlaşmamız YOK” açıklaması, İran’ın taviz vermeyeceğinin sinyali.
Güven krizi anlaşmayı zorlaştırıyor
Tahran, Trump’ın 2018’de 2015 anlaşmasını iptal etmesini örnek göstererek, gelecekteki bir anlaşmanın geçerliliği konusunda güvence talep ediyor. Ancak Washington böyle bir garanti vermekte isteksiz. Dini liderliğin, görüşmelerin başarısızlığına karşı net bir alternatif planı bulunmaması ise, İran tarafında da belirsizlik yaratıyor.
İsrail ve Mossad sahnede
Görüşmelerin yapıldığı Roma’da İsrail Stratejik İşler Bakanı ve Mossad Başkanı'nın da bulunması dikkat çekiyor. İsrail, İran’ın nükleer silah üretmesine izin vermeyeceğini açıkça belirtiyor. CNN’in “İsrail saldırı hazırlığında” haberi üzerine Arakçi, bir saldırı halinde Washington’un hukuki sorumluluk taşıyacağını ifade etti.
Anlaşma olmazsa yeni kriz kapıda
Uzmanlara göre, tarafların temel kırmızı çizgileri aşmadan ortak bir zeminde buluşması düşük ihtimal. Ancak anlaşmanın sağlanamaması, sadece bölgesel değil küresel çapta yeni bir nükleer gerilimi tetikleyebilir.
