ABD ile Çin'in en az 90 gün süreyle yüksek gümrük vergilerini düşürme konusunda anlaşması, küresel piyasalarda olumlu karşılandı. Anlaşma, son dönemde küresel durgunluk korkularını artıran ticaret savaşına geçici bir fren niteliği taşıyor.
Ancak bu ateşkes, iki taraf arasında süregelen yapısal sorunlara çözüm getirmedi. Ticaret açığı, fentanil krizi gibi başlıklar hâlâ anlaşmazlık konusu olmaya devam ediyor.
Anlaşma detayları belli oldu
Taraflar, üç ay boyunca ABD’nin Çin ürünlerine uyguladığı tarifeyi yüzde 145’ten yüzde 30’a, Çin’in ABD ürünlerine uyguladığı vergiyi ise yüzde 125’ten yüzde 10’a düşürecek.
ABD Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer, Çin’in nadir toprak mineralleri ve mıknatıslara yönelik ihracat kısıtlamalarını da kaldırmayı kabul ettiğini açıkladı.
Finansal piyasalarda iyimser hava
Yaklaşık 600 milyar dolarlık ticaret hacmini etkileyen anlaşmazlıkta atılan bu adım, Wall Street’te güçlü yükselişlere neden oldu. S&P 500 ve Nasdaq Composite, son haftaların en yüksek kapanışlarını gerçekleştirdi.
Dolar güç kazanırken, güvenli liman olarak görülen altın değer kaybetti. Yatırımcılar, ticaret savaşının küresel ekonomi üzerindeki baskısının hafifleyeceği beklentisiyle riskli varlıklara yöneldi.
Trump yönetimi anlaşmayı siyasi başarı olarak görüyor
Trump ve danışmanları, bu gelişmeyi “agresif gümrük stratejisinin meyvesi” olarak değerlendirdi. Trump, Beyaz Saray’daki konuşmasında Çin’in “tamamen açıldığını” savundu ve anlaşmayı iki taraf için de kazanç olarak niteledi.
Ancak uzmanlar, bu sürecin gerçek çözüm için yetersiz olduğu görüşünde. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, Çin ile ilişkilerin yeniden yapılandırılmasının yıllar alabileceğini söyledi.
Çin cephesinden temkinli yaklaşım
Çin devlet medyası, iş birliği mesajı verirken Pekin’in ilkelerinden taviz vermediğini vurguladı. CCTV, Çin-ABD ticari ilişkilerinin “büyük potansiyel taşıdığı” değerlendirmesinde bulundu.
İç politikada tartışmalar sürüyor
Trump’ın tarifelerle ilgili inişli çıkışlı tutumu küçük işletmeler ve tüketicilerde belirsizlik yaratmış durumda. Oyuncaklardan otomobillere kadar geniş bir ürün yelpazesinde maliyet artışları endişe konusu.
Bazı analistler, bu anlaşmanın ABD’nin geri adımı olduğunu savunuyor. Çin misilleme önlemlerini geri çekti ancak ABD’nin tarife dışı engeller gibi yapısal sorunlara çözüm üretilmedi.
Belirsizlik devam ediyor
Anlaşmanın bazı maddeleri hâlâ net değil. Düşük değerli e-ticaret gönderilerine yönelik “de minimis” muafiyetlerinin kapsam dışı kalması, özellikle lojistik sektöründe tereddüt yaratıyor.
Los Angeles Limanı yetkilileri, perakendecilerin yüzde 30’luk vergilere karşı temkinli olduğunu belirtti. Bazı şirketler stokları eritmeye çalışırken, siparişlerde artış beklenmiyor.
Gelecek görüşmeler için takvim belirsiz
Taraflar, müzakerelere devam edeceklerini belirtse de yeni görüşmenin tarihi henüz netleşmedi. ABD tarafı, daha dengeli ve kalıcı bir ticaret yapısı hedeflediklerini vurguluyor.
