Dünya gazetesi yazarı Naki Bakır, bugünkü köşe yazısında Hazine nakit dengesiyle ilgili dikkat çeken verileri ele aldı. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan verilere göre, şubat ayında Hazine nakit açığı 397,6 milyar TL ile rekor seviyeye ulaştı. Bu rakam, geçen yılın aynı ayına göre neredeyse iki kat artış gösterdi. Ocak-şubat döneminde toplam açık ise 600 milyar TL’yi aşarak yılın geri kalanı için bütçe dengesinde ciddi bir baskı yaratacağına işaret etti.
Şubat ayında gelir ve gider farkı büyüdü
Hazine, şubat ayında nakit bazda 693,2 milyar TL gelir elde ederken, harcamalar 1 trilyon 97 milyar TL’ye ulaştı. Geçen yılın şubat ayına göre gelirlerde %24,1, giderlerde ise %44,2 artış yaşandı. En dikkat çekici noktalardan biri ise faiz ödemelerindeki artış oldu. Hazine’nin faiz dışı harcamaları 958,1 milyar TL olurken, faiz ödemeleri %153,3’lük artışla 238,2 milyar TL’ye yükseldi.
Bu gelişmeler sonucunda, Hazine nakit dengesi şubat ayında 397,6 milyar TL açık verdi. Bu rakam, şubat ayları itibarıyla tarihin en yüksek nakit açığı olarak kayıtlara geçti. Bundan önce en yüksek aylık açık Haziran 2024’te 430,7 milyar TL olarak gerçekleşmişti.
İlk iki aylık açık 600 milyar TL’yi aştı
Ocak ayında 208 milyar TL olan nakit açığın şubat ayındaki artışla birlikte, yılın ilk iki ayındaki toplam açık 602,6 milyar TL’ye ulaştı. Geçen yılın aynı dönemine göre Hazine nakit açığında %49,4 oranında bir büyüme yaşandı.
Ocak-şubat döneminde Hazine’nin toplam gelirleri 1 trilyon 637 milyar TL olurken, giderler 2 trilyon 249 milyar TL’yi aştı. Bu dönemde faiz dışı giderlerde %37,1’lik artış gözlenirken, faiz ödemelerindeki artış %80,3 seviyesinde gerçekleşti.
İç borçlanmada rekor artış
Şubat ayında Hazine’nin nakit açığını finanse etmek için yoğun borçlanma politikası uyguladığı görüldü. İç borçlanma, geçen yılın aynı dönemine göre %127,1 artarak 443,4 milyar TL’ye ulaştı. Dış borçlarda ise 109,1 milyar TL geri ödeme yapılırken, sadece 92,9 milyar TL yeni borçlanma gerçekleştirildi. Bu nedenle Hazine dış borçta net ödeyici konumda kaldı.
Hazine’nin açığı finanse etmek için ayrıca kasa-banka hesaplarını da kullandığı görülüyor. İki ayda toplam 175,3 milyar TL kasa-banka kullanımı gerçekleştirilirken, bunun 25,1 milyar TL’si kur farklarından karşılandı. Net kasa bakiyesi ise 150,1 milyar TL azaldı.
Şubat ayı verileri bütçe açığı için uyarı sinyali verdi
Naki Bakır, yazısında şubat ayındaki Hazine nakit dengesi verilerinin, 17 Mart’ta açıklanacak merkezi yönetim bütçe gerçekleşmeleri için öncü gösterge niteliğinde olduğunu vurguladı. Şubat ayında Hazine nakit açığının rekor seviyeye ulaşması, bütçe açığının da yüksek seyredeceğini gösteriyor.
Geçen yılın ilk iki ayında 403,5 milyar TL olan nakit açığı, yılın tamamında 2 trilyon 93 milyar TL’ye ulaşmıştı. 2024’ün ocak-şubat döneminde ise faiz dışı nakit açığı 242,2 milyar TL seviyesinde gerçekleşti. Yılın geri kalanında kamu finansmanı açısından nasıl bir yol izleneceği, mali disiplin açısından kritik bir soru işareti olarak öne çıkıyor.
