Kira fiyatlarının özellikle büyükşehirlerde hızla yükselmesi, hükûmeti yeni adımlar atmaya yöneltti. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un haziran ayında duyurduğu TOKİ kiralık sosyal konut projesi, kısa sürede geniş kesimlerin gündemine girdi. Ankara, İstanbul ve İzmir’de 20 ila 40 bin TL seviyelerine ulaşan kiralar karşısında, devletin kiracı vatandaş modeliyle piyasaya dâhil olması planlanıyor.
Üniversite dönemiyle kira baskısı artıyor
Üniversite kayıtlarının yaklaşmasıyla kiralık konut talebinde yeniden patlama yaşanacağı belirtiliyor. Tüm Emlak Danışmanları Birliği (TEDB) Başkanı Hakan Akçam, öğrencilerin ev bulmakta zorlandığını ve fırsatçı ev sahiplerinin fiyatları sürekli artırdığını söyledi. Akçam, “20-40 bin TL’lik kiralar sadece öğrenciler için değil, iki çalışan yetişkin için bile ağır bir yük” dedi.
Devlet ev sahibi vatandaş kiracı modeli
Akçam’a göre sosyal konut projesi, sadece dar gelirli için değil orta sınıf için de nefes aldıracak. “Devletin piyasaya kiralık konut arzıyla girmesi fahiş fiyatları törpüler, arz-talep dengesi kurulur. Bu model artık bir ihtiyaç” ifadelerini kullanan Akçam, Avrupa’daki örneklere dikkat çekti. Sosyal konutların özellikle gençler, yeni evli çiftler, emekliler ve sabit gelirli çalışanlar için cazip olacağını söyledi.
Gelire göre esnek kira sistemi önerisi
Projede öncelikli olarak yüksek kira baskısı yaşayan illerde pilot uygulama yapılması gerektiğini belirten Akçam, gelir düzeyine göre esnek kira sistemi önerdi. Bu sistemin Türkiye’nin barınma sorununa stratejik bir cevap olacağını dile getirdi.
TOKİ’nin konut tecrübesi
1999 Marmara Depremi sonrasında kentsel dönüşüm ve sosyal konut üretiminde aktif rol üstlenen TOKİ, bugüne kadar 1,3 milyon konut üretti. 63 bin 596 sosyal donatı alanını hizmete açan kurum, hâlen 396 bin 686 konutun inşasını sürdürüyor. İstanbul özelinde ise dönüşüm projelerine ve sosyal konut kampanyalarına ağırlık veriliyor.
Uzmanlara göre kiralık sosyal konut hamlesi, yalnızca dar gelirli kesimi değil orta sınıfı da rahatlatacak ve piyasada kiraları dengeleyecek. Projeye ilişkin detayların yakın dönemde netleşmesi bekleniyor.
