Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) yayımladığı “Doğrudan Yatırımlar Bülteni 2024 Dördüncü Çeyrek” verilerine göre, yılın son çeyreğinde kurulan yabancı sermayeli şirket sayısı, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 30,8 oranında azaldı. Tüm sektörlerde düşüş gözlenirken, anonim şirketlerde bilgisayar programlama; limited şirketlerde ise toptan ticaret alanı öne çıktı.
Net yatırım girişi 1,3 milyar dolarda kaldı
Bu dönemde doğrudan yabancı yatırım girişleri 3,7 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Aynı dönemde yurt dışına yapılan doğrudan yatırımlar ise 2,4 milyar dolara ulaştı. Böylece net yatırım girişi, geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 35,6 azalarak 1,3 milyar dolarda kaldı. Gayrimenkul alımları hariç tutulduğunda, net sermaye hareketi 688 milyon dolar olarak kaydedildi.
Yabancılara konut satışı gerilemeye devam etti
Yabancıya konut satışlarındaki düşüş trendi sürdü. 2024’ün son çeyreğinde toplam 6 bin 583 konut satıldı. Bu sayı, bir önceki yıla göre yüzde 3,3’lük bir düşüşe işaret ediyor. Satışların yüzde 35,8’i İstanbul’da, yüzde 32,8’i ise Antalya’da gerçekleşti. En çok konut satın alan uyruklar ise Rusya (1.232), İran (611) ve Ukrayna (477) vatandaşları oldu.
İmalat sektörü yatırımlarda ilk sırada yer aldı
Yabancı yatırımcıların en çok tercih ettiği sektör, yüzde 34,5 payla imalat oldu. Toptan ve perakende ticaret ise yüzde 25,3’lük payla ikinci sırada yer aldı. İmalat sektöründeki yatırım oranı geçen yıla göre daralırken, ticaret alanında artış gözlemlendi.
Almanya ve Hollanda yatırımda öne çıktı
Ülke bazında incelendiğinde, Türkiye’ye yapılan doğrudan yatırımların yüzde 43,9’u Almanya ve Hollanda kaynaklı gerçekleşti. Ayrıca ABD, İrlanda ve İsviçre’nin Türkiye’ye yönelik yatırım tutarlarında da dikkat çekici artışlar yaşandı.
Tüm ülkelerden gelen şirket sayısında azalma var
Yeni kurulan yabancı sermayeli şirketlerin dağılımında, İran ve Almanya ortaklı şirketler ilk sırada yer aldı. Ancak genel olarak tüm ülkelerin Türkiye’de kurduğu şirket sayılarında azalma kaydedildi. İstanbul, toplam kuruluşların yüzde 60,2’si ile yabancı şirketlerin merkezi olmaya devam etti.
Yurt dışı yatırımlarda gayrimenkul ve bölgesel artışlar
Türkiye’den yurt dışına yapılan yatırımlarda gayrimenkul sektörü belirgin bir yer tutmaya devam etti. 2024’ün son çeyreğinde bu sektördeki yatırım oranı düşerken, Cezayir, Kazakistan, Özbekistan ve Yunanistan gibi ülkelere yönelik yatırımlarda ciddi artışlar gözlemlendi. Özellikle Cezayir'e yapılan yatırım sıfırdan 150 milyon dolara çıktı.
Türk yatırımcının yurt dışı gayrimenkul ilgisi artıyor
Türkiye’de yerleşik yatırımcıların yurt dışından gayrimenkul alımlarında da artış eğilimi dikkat çekiyor. 2017-2021 döneminde çeyrek ortalaması 255 milyon dolar olan bu alımlar, 2022’de 505 milyon dolara, 2023’te 1,4 milyar dolara ve 2024’te 2 milyar dolara ulaştı.