Dünya gazetesi yazarı Naki Bakır’ın köşe yazısında aktardığı verilere göre, Türkiye genelinde konut satışları mayıs ayında 130 bini aşarak tüm zamanların en yüksek mayıs ayı seviyesine ulaştı. Özellikle banka kredili yani ipotekli konut satışlarında yaşanan yüzde 95,9'luk artış bu yükselişte etkili oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Mayıs 2024'te toplam konut satışları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17,6 artışla 130 bin 25 adede ulaştı. Bu satışların 19 bin 412 adedi banka kredisi kullanılarak gerçekleşti. Bu oran, ipotekli satışların toplam içindeki payını geçen yılki yüzde 9 seviyesinden yüzde 14,9’a taşıdı.
İlk beş ayda 600 bine yakın konut satıldı
Ocak-Mayıs 2024 döneminde Türkiye genelinde 584 bin 170 konut satışı gerçekleşti. Bu rakam, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 25,4’lük artışa işaret ediyor. Bu artışın en büyük nedenlerinden biri, kredili satışlarda yaşanan canlanma oldu.
İpotekli satışlar bu dönemde yüzde 98,7 artarak 88 bin 606 adede ulaştı. Böylece toplam konut satışları içindeki kredili alımların payı yüzde 15,2’ye yükseldi. Diğer yandan, banka kredisi kullanılmadan yapılan konut alımlarında da yüzde 17,7 artış yaşandı.
Faiz etkisiyle ortalama kredi tutarı 725 bin lirayı aştı
Merkez Bankası verilerine göre, konut kredisi hacmi 2024’ün ilk beş ayında net 64 milyar lira artarak 575 milyar lirayı geçti. Bu artış, geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık 56 milyar lira daha fazla kredi kullandırıldığı anlamına geliyor.
Aynı dönemde, ipotekli konut başına kullanılan ortalama kredi miktarı da yüzde 273 artışla 194 bin 408 liradan 725 bin 194 liraya yükseldi. Bu artış, konut fiyatlarındaki yükselişin doğrudan bir yansıması olarak değerlendiriliyor.
Faiz indirimi ve belirsizlik dengesi
2023’ün ikinci yarısında uygulanan sıkı para politikası ve kredi kısıtlamaları, konut satışlarında büyük düşüşe neden olmuştu. Ancak Aralık 2023 itibarıyla başlayan faiz indirimi süreci ve sınırlı kredi gevşemesi, özellikle 2024’ün ilk çeyreğinde satışlara pozitif yansıdı.
Buna rağmen, mart ayındaki siyasi gelişmeler, nisan ayında artan küresel ticaret gerilimleri ve haziran başında başlayan İran-İsrail gerginliği, piyasalarda belirsizliği artırdı. Haziran ayında konut kredisi faizlerinin yeniden yüzde 43,6 seviyesine çıkması, önümüzdeki dönemde konut satışlarındaki ivmeyi yavaşlatabilir.
İlk el konutların payı düşmeye devam ediyor
Mayıs ayında ilk el konut satışları yüzde 11,2 artışla 39 bin 546 adede yükseldi. Ancak toplam satışlar içindeki payı yüzde 32,2’den yüzde 30,4’e geriledi. İkinci el satışlar ise yüzde 20,6 artarak 90 bin 479 adede ulaştı. Bu eğilim, konut piyasasında yatırım odaklı alımların artışta olduğunu gösteriyor.
İnşaat firmalarının, taşeronlara alacak karşılığı konut devretmesi ya da profesyonel yatırımcıların alternatif yatırım araçlarından kazandıkları gelirleri gayrimenkule yönlendirmesi, kredili olmayan satışların artışında önemli rol oynuyor.
