ABD Başkanı Donald Trump, beklenenden çok daha zayıf gelen Temmuz ayı istihdam verileri sonrasında dikkat çeken bir adım atarak Çalışma Bakanlığı'nın üst düzey bir yetkilisini görevden aldı. Trump, verilerin kasıtlı olarak çarpıtıldığını öne sürdü. Ancak bu iddiayı destekleyen herhangi bir somut kanıt sunulmadı.
Çalışma İstatistikleri Bürosu'nun (BLS) verilerine göre, Temmuz ayında yalnızca 73.000 yeni istihdam yaratıldı. Daha da dikkat çekici olan ise, Mayıs ve Haziran ayı verilerinin toplamda 258.000 kişi aşağı yönlü revize edilmesiydi. Bu revizyon, piyasaları sarstı ve borsada ciddi bir düşüşe yol açtı.
S&P 500 endeksi yüzde 1,6 oranında değer kaybederek son iki ayın en sert günlük düşüşünü yaşadı. Ekonomik belirsizlik, Trump’ın politikalarıyla birleşince piyasalarda paniğe neden oldu.
Trump, BLS verilerine güvenini kaybetti
Trump, Truth Social’da yaptığı açıklamada, “Doğru iş rakamlarına ihtiyacımız var. Biden’ın bu siyasi atamasını derhal görevden aldım,” dedi. Trump'ın hedefindeki isim, eski Başkan Joe Biden tarafından atanan BLS yetkilisi Erika McEntarfer oldu.
Trump yönetiminden bir yetkili, son dönem verilerin tutarsızlığının Beyaz Saray’da ciddi rahatsızlık yarattığını söyledi. COVID döneminde başlayan anket yanıt oranlarındaki düşüş ve örnekleme sorunlarının hâlâ çözülemediği belirtiliyor.
BLS’ye göre işyeri yanıt oranı 2020’de yüzde 80,3 iken Temmuz 2025’te bu oran yüzde 67,1’e kadar geriledi. Aynı zamanda, personel eksikliği nedeniyle Tüketici Fiyat Endeksi gibi kritik verilerin örnekleme kapsamı da daraltılmış durumda.
Fed'de sürpriz istifa Trump’ın elini güçlendirdi
Trump için beklenmedik bir fırsat da Fed cephesinden geldi. Fed Guvernörü Adriana Kugler, cuma öğleden sonra sürpriz bir kararla istifa etti. Bu gelişme, Trump’ın Fed Yönetim Kurulu’na yeni bir isim atayarak merkez bankasında etkinliğini artırması açısından kritik.
Trump, halihazırda Fed Başkanı Jerome Powell’ı faiz indirmediği için sık sık eleştiriyor ve görevden almakla tehdit ediyordu. Kugler’in boşalttığı koltuk, Trump’a bu yönde stratejik bir koz sunabilir.
Kulislerde, Trump’ın yerine geçecek Fed başkanlığı için potansiyel adaylar arasında Kevin Hassett, Hazine Bakanı Scott Bessent, eski Fed üyesi Kevin Warsh ve mevcut Guvernör Chris Waller’ın adı geçiyor. Waller, geçtiğimiz günlerde faizlerin düşürülmesi gerektiğini savunarak Trump’ın söylemleriyle uyumlu bir pozisyon almıştı.
Uzmanlar veri güvenliğinden endişeli
Reuters’ın yakın zamanda gerçekleştirdiği bir ankette, 100 üst düzey ekonomi uzmanının 89’u ABD’deki ekonomik verilerin kalitesi konusunda endişeli olduğunu ifade etti.
Roosevelt Enstitüsü Baş Ekonomisti Michael Madowitz, “Ekonomik istatistikleri siyasallaştırmak tehlikelidir. Güvenilirliği kaybetmek kolay, geri kazanmak zordur,” diyerek gelişmeleri eleştirdi.
Veri şeffaflığına dair bu endişeler, Trump’ın son adımlarıyla daha da artmış durumda. Hem iç politika hem de küresel piyasalar için kritik olan bu gelişmelerin, önümüzdeki dönemde Washington’un ekonomik gündemini belirlemesi bekleniyor.
