Altın piyasasında iç ve dış fiyat makasının 5 bin doları aşması, Türkiye'ye kaçak altın girişinde rekor artışa sebep oldu. Ayrıca, katma değerdeki düşüş nedeniyle ihracatın da olumsuz etkilendiği tahmin ediliyor. Özellikle kota uygulamalarına rağmen, iç ve dış piyasalar arasındaki fiyat farkı, kaçakçılığı tetikleyen ana faktörlerden biri haline geldi.
Kaçak Altın Girişindeki Artış ve İhracat Üzerine Etkileri
2023 boyunca yakalanan kaçak altının toplam değeri 900 milyon lira iken, sadece 2023 Şubat ayında 500 milyon liralık kaçak altın ele geçirildi. Sektör temsilcileri, kota uygulamasının kaldırılmasını talep ederek, aksi halde sektör kazanımlarının heba olabileceğini savunuyor. İhracatta katma değerin yüzde 36 düşüşle 446 dolara gerilemesi ve alıcıların İtalya’ya, üreticinin ise Mısır’a yönelmesi, sektör için kaygı verici gelişmeler arasında yer alıyor.
Altın Talebi ve Kaçakçılık Artışı
Ticaret Bakanlığı verilerine göre, gümrüklerde ele geçirilen değerli madenlerin toplam değeri geçen yıl 909 milyon TL iken, bu rakam sadece 2023 Şubat ayında 468 milyon TL’ye ulaştı. Özellikle Van ve Hakkari'de gerçekleştirilen operasyonlarda yüksek miktarlarda kaçak altın ele geçirildi. Altın ve Para Piyasaları Uzmanı Mehmet Ali Yıldırımtürk'ün ifadelerine göre, iç ve dış piyasa fiyat farkının 5 bin 300 dolara kadar yükselmesi, kaçakçılığın artmasına yol açtı. Yurtdışından gelen bireylerin bu farkı avantaja çevirerek altın satışı yapmaları yaygın bir durum haline geldi.
Önerilen Çözümler ve Piyasa Dinamikleri
Uzmanlar, altın ithalatına getirilen kota uygulamasının kaldırılmasını ve bu sayede piyasa farkının azaltılmasını öneriyor. Ayrıca, Darphane’nin altın üretimindeki aksamalar ve rafinerilerin büyük montanlı altın basımını tercih etmesi gibi faktörler de piyasa dengelerini etkiliyor. Mücevher İhracatçıları Birliği Başkanı Burak Yakın ve İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Mustafa Atayık gibi sektör temsilcileri, bu durumun hem yurtiçi piyasayı hem de ihracatı olumsuz etkilediğine dikkat çekiyor.
Kaynak: Ekonomim
