Ortadoğu’da tansiyon yeniden zirvede. ABD Başkanı Donald Trump’ın İran’a yönelik “saldırırsanız karşılığını görürsünüz” tehdidinden sadece saatler sonra, İran ve İsrail karşılıklı füze saldırılarıyla büyük bir çatışma döngüsüne girdi.
İran, İsrail’in başkent Tahran’a düzenlediği bombardımanlarda en az 138 kişinin öldüğünü duyururken, İsrail tarafı ise en az 10 kişinin öldüğünü, 300’den fazla kişinin yaralandığını bildirdi. Kudüs, Tel Aviv ve Hayfa’da milyonlarca kişi sığınaklara çekildi.
Trump: İran saldırırsa bedelini öder
ABD Başkanı Donald Trump, Truth Social'da yayımladığı mesajda, "İran tarafından herhangi bir saldırıya uğrarsak, ABD ordusunun tüm gücü üzerinize çökecektir," dedi. Ancak aynı paylaşımda, İran ve İsrail arasında kolayca bir barış sağlanabileceğini de ileri sürdü.
Trump’ın mesajına rağmen, taraflardan gelen açıklamalar ve sahadaki hareketlilik, yakın vadede bir uzlaşı ihtimalini oldukça zayıf gösteriyor.
Nükleer görüşmeler iptal edildi
İran, İsrail'in saldırılarını gerekçe göstererek Pazar günü Umman'da yapılması planlanan nükleer görüşmeleri iptal etti. İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, "İsrail’in barbarca saldırıları sürerken müzakere mümkün değildir" dedi. Bu iptal, Washington-Tahran hattındaki gerginliğin diplomatik çözüm şansını da zayıflattı.
Netanyahu: Asıl tepkiyi henüz vermedik
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İran’a yönelik saldırıların henüz başlangıç olduğunu belirtti. “Bugüne kadarki operasyonlarımız, İran’ın önümüzdeki günlerde göreceği şeylerle karşılaştırıldığında hiçbir şey,” diyen Netanyahu, bölgesel güçlere de açık bir mesaj gönderdi.
İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), Cumartesi gece yarısından sonra başlayan saldırılar sırasında önleyici roket sistemlerinin aktif hale getirildiğini, patlamaların Tel Aviv ve Kudüs semalarında duyulduğunu açıkladı.
İran’dan misilleme! Doğalgaz üretimi durdu
İran’ın yarı resmi Tasnim haber ajansı, İsrail’in cumartesi günü dünyanın en büyük doğalgaz sahası olan Güney Pars’ı hedef aldığını bildirdi. Saldırının ardından bölgede çıkan yangın nedeniyle doğalgaz üretimi geçici olarak durduruldu.
Aynı saldırı dalgasında, başkent Tahran’daki Şahran petrol deposu ve İran Savunma Bakanlığı binası da hedef alındı. İran, hasarın sınırlı olduğunu ancak altyapının stratejik olarak hedef alındığını belirtti.
Çatışmaların insani bilançosu ağırlaşıyor
İran, cuma günü Tahran’da 14 katlı bir apartmanın vurulması sonucu 60 kişinin öldüğünü, bunların 29’unun çocuk olduğunu açıkladı. Saldırıların ilk gününde ise 78 kişi hayatını kaybetti.
İsrail tarafında ise Tel Aviv’in güneyindeki Bat Yam kentinde bir apartmana isabet eden füze sonucu en az 35 kişi kayıp. İsrail ambulans servisi, gece boyunca en az yedi kişinin öldüğünü ve 140’tan fazla kişinin yaralandığını bildirdi.
İran destekli Husiler çatışmaya dahil oldu
Çatışmaya İran’ın müttefiklerinden Yemen’deki Husiler de katıldı. Husiler, son 24 saat içinde İsrail’in merkezi Yafa'yı birkaç balistik füzeyle hedef aldıklarını açıkladı. Bu gelişme, bölgesel çatışmanın çok taraflı bir savaşa dönüşebileceği yönündeki kaygıları artırdı.
Hürmüz Boğazı tehdidi! Petrol piyasası alarmda
İranlı General İsmail Kosari, Tahran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatmayı değerlendirdiğini söyledi. Bu açıklama, enerji piyasalarında yankı uyandırdı. Zira Hürmüz Boğazı, küresel petrol arzının yaklaşık %20’sinin geçtiği kritik bir ticaret yolu.
İsrail saldırılarının ardından cuma günü petrol fiyatları %9 arttı. Enerji analistleri, Güney Pars sahasının devre dışı kalmasının, İran’ın ihracat kapasitesini ciddi şekilde etkileyebileceğini belirtiyor.
Bölgesel yangın yayılabilir
Netanyahu’nun, İran halkını İslamcı rejime karşı ayaklanmaya çağırması, İran’ın ise İsrail müttefiklerinin askeri üslerini hedef alma tehdidi, çatışmanın bölgeye yayılma riskini artırıyor.
Ancak uzmanlara göre, Gazze’de süren savaş ve Lübnan’daki Hizbullah’ın ağır kayıplar vermesi, İran’ın elini zayıflatıyor. Bu durum, Tahran’ın misilleme kapasitesini sınırlasa da mevcut çatışma döngüsünü durdurmaya yetmeyebilir.
