ABD Başkanı Donald Trump ile Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in, video uygulaması TikTok’un ABD’de faaliyet göstermeye devam etmesini sağlayacak bir anlaşmayı Cuma günü ele alması bekleniyor. Reuters’ın aktardığına göre, üç ay sonra yapılacak ilk görüşmede sadece TikTok değil, ticaret ve teknoloji rekabeti de masada olacak.
TikTok için kritik pazarlık
ABD Kongresi, Çinli ByteDance’in TikTok’un ABD varlıklarını satmaması halinde uygulamanın 2025 başında yasaklanmasını öngören bir yasa çıkarmıştı. Ancak Trump yönetimi, uygulamanın kapatılmasının milyonlarca kullanıcıyı kızdırabileceği ve siyasi iletişimi zorlaştırabileceği endişesiyle temkinli davranıyor.
Trump, TikTok’a desteğini açıkça dile getirerek “TikTok’u seviyorum, seçilmeme yardımcı oldu” ifadelerini kullandı. Anlaşmaya göre TikTok’un ABD’deki varlıkları Amerikalı yatırımcılara devredilecek, ancak ByteDance’in algoritmayı sağlamaya devam etmesi bekleniyor. Bu durum, Pekin’in uygulama üzerinden nüfuzunu koruyabileceği gerekçesiyle Washington’da güvenlik endişelerine yol açıyor.
APEC öncesi diplomasi trafiği
Görüşmenin, 30 Ekim – 1 Kasım tarihlerinde Güney Kore’de yapılacak Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) zirvesi öncesinde gerçekleşmesi planlanıyor. Bu, Xi ve Trump arasında yılın ilerleyen dönemlerinde yapılabilecek yüz yüze zirvenin de zeminini oluşturabilir.
Çin tarafı görüşme planlarını henüz doğrulamazken, Pekin’den gelen mesajlar ihtiyatlı iyimserlik taşıyor. Çin Büyükelçiliği Sözcüsü Liu Pengyu, “Devlet başkanları diplomasisi, Çin-ABD ilişkilerine stratejik rehberlik sağlamada yeri doldurulamaz bir rol oynuyor” dedi.
Ticaret, teknoloji ve fentanil gündemde
TikTok’un yanı sıra, yarı iletkenler, soya fasulyesi ihracatı ve Boeing uçakları gibi başlıkların da görüşmede gündeme gelmesi bekleniyor. ABD ayrıca Çin’den, ülkedeki aşırı doz ölümlerinin başlıca nedeni olan fentanil kimyasallarının ihracatına karşı daha sert önlemler talep ediyor.
Trump yönetiminin son dönemde artırdığı gümrük vergileri Çin ekonomisini baskılarken, Pekin de buna karşı misillemeler uyguladı. Buna rağmen iki ülke, mayıs ayından bu yana sınırlı da olsa bazı anlaşmalara imza atarak ticaret savaşında tansiyonu bir nebze düşürdü.
Uzmanlara göre TikTok görüşmesi, hem teknoloji hem de ticaret alanında kritik bir test olacak. Pekin’in “TikTok’u havuç, nadir toprakları sopa olarak kullanarak pazarlık masasında avantaj sağladığı” yorumları yapılıyor.