ABD Başkanı Donald Trump, Gazze’de yaklaşık iki yıldır süren savaşın sona erdirilmesi için hazırlanan ABD destekli barış planına İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun desteğini aldı. Ancak planın kaderini, Hamas’ın vereceği yanıt belirleyecek.
Barış planının detayları
Beyaz Saray tarafından açıklanan 20 maddelik plana göre, tarafların derhal ateşkese gitmesi, Hamas’ın elindeki rehinelerin İsrail’deki Filistinli tutuklularla takas edilmesi ve İsrail’in Gazze’den kademeli olarak çekilmesi öngörülüyor. Ayrıca Hamas’ın silahsızlandırılması ve uluslararası gözetim altında geçici bir yönetim kurulması planın temel unsurları arasında.
Trump, Netanyahu ile Beyaz Saray’daki ortak basın toplantısında, “Filistin toprakları için ulaşılması zor bir barış anlaşmasına çok yakınız” dedi. Netanyahu ise planı, İsrail’in savaş hedefleriyle uyumlu bulduğunu belirterek destek verdi.
Hamas’ın tavrı belirleyici olacak
Trump’ın uyarısına göre, Hamas planı reddederse ABD, İsrail’in gerekli gördüğü adımlara tam destek verecek. Hamas’ın daha önce silahsızlanmayı kesin biçimde reddetmesi, planın uygulanabilirliğine dair soru işaretleri yarattı. Reuters’a konuşan bir Hamas yetkilisi, “Plan bize resmi olarak iletilmedi” derken, daha sonra yapılan açıklamada belgenin Katar ve Mısır aracılığıyla iletildiği ve “iyi niyetle inceleneceği” bildirildi.
Uluslararası tepkiler ve beklentiler
Filistin Yönetimi, Trump’ın girişimini olumlu karşıladığını açıkladı. Ancak İsrail’de özellikle aşırı sağcı bakanların plana itiraz etmesi halinde Netanyahu’nun koalisyonunun riske girebileceği ifade ediliyor. Öte yandan ABD’nin önerisi, Arap ve Müslüman ülkeler nezdinde de tartışma yaratıyor.
Dış İlişkiler Konseyi’nden uzman Steven Cook, sürecin kritik bir aşamaya geldiğini ancak hem Hamas hem de Netanyahu hükümetinin üzerinde baskı kurulması gerektiğini belirtti.
Gazze’de insani tablo ağırlaşıyor
Savaş, iki yılda Gazze’nin büyük bölümünü yıkıma sürükledi. İsrail saldırılarında 66 binden fazla Filistinlinin yaşamını yitirdiği, binlerce kişinin yaralandığı bildiriliyor. İsrail ise Hamas’ın 7 Ekim 2023’teki saldırılarında 1.200 vatandaşını kaybettiğini, halen 48 rehinenin elinde tutulduğunu aktarıyor.
Trump yönetiminin barış girişimi, bölgedeki insani krizi sona erdirme iddiasıyla sunulsa da, tarafların karşılıklı güvensizlikleri ve siyasi hesapları sürecin önündeki en büyük engel olarak duruyor.