Suudi Aramco CEO'su Amin Nasser, enerji sektöründe on yılı aşkın süredir süregelen düşük yatırım eğiliminin küresel petrol arzını tehdit ettiğini açıkladı. Nasser, yeni keşiflerin yetersiz kalmasının ilerleyen yıllarda ciddi arz açıklarına yol açabileceğini belirtti. Artan küresel talep karşısında enerji yatırımlarının geri dönmemesi durumunda piyasada yapısal dengesizlik yaşanabileceği öngörülüyor.
Yeni keşifler azaldı, üretim yatırımları düşüşte
Petrol devleri 2014’teki fiyat düşüşünden bu yana arama ve üretim harcamalarında kesintiye gitti. Uluslararası Enerji Ajansı verilerine göre, petrol ve doğalgaz keşif yatırımları 2025 yılı itibarıyla yüzde 6 azalarak 420 milyar dolara gerileyecek. Bu, pandemiden bu yana ilk düşüş olacak. Sektör, yüksek maliyetli projelerden kaçınarak daha düşük yatırım gerektiren sahalara yönelmiş durumda.
Kaya petrolü artışı sınırlı kalabilir
Nasser, ABD’de 2000’li yıllarda yaşanan kaya petrolü artışının tekrarlanmasının zor olduğunu vurguladı. Son 15 yıldaki büyümenin büyük bölümü bu alandan gelse de önümüzdeki dönemde üretimin durağanlaşacağı tahmin ediliyor. Bu durumda artan talebi karşılayacak alternatif kaynakların sınırlı kalabileceği belirtiliyor.
Uzun vadeli projeler için zaman daralıyor
Petrol yatırımlarının etkisinin görülmesi genellikle 5 ila 7 yıl alıyor. Nasser'e göre bugünkü yatırım kararları, gelecekteki küresel arzın temelini oluşturuyor. Aramco halen keşif faaliyetlerine yıllık 1 ila 2 milyar dolar ayırıyor. Şirket, bu harcamalarla mevcut rezervlerini artırmayı hedefliyor.
Endüstri genelinde keşif faaliyetleri yeniden gündemde
Aramco’nun uyarıları sektörde geniş yankı buldu. BP, ExxonMobil ve TotalEnergies gibi büyük enerji şirketleri, son dönemde arama ve üretim faaliyetlerini artırma niyetini açıkladı. Petronas ve Occidental Petroleum yöneticileri de küresel ölçekte yeni rezervlerin bulunmasına acil ihtiyaç olduğunu dile getirdi. Mevcut keşiflerin dünya petrol talebinin yalnızca küçük bir bölümünü karşıladığı ifade ediliyor.
Fiyat baskısı kısa vadede ters yönde ilerliyor
Bununla birlikte piyasada kısa vadeli arz fazlası öngörülüyor. OPEC+ ülkeleri arasındaki üretim mücadelesi fiyatları baskı altına alırken, 2026 itibarıyla varil fiyatının 60 doların altına gerilemesi bekleniyor. Ancak uzun vadeli yatırım eksikliği bu geçici rahatlamanın ardından yapısal sorunları derinleştirebilir.
