Türkiye ekonomisinin üretim merkezi olan imalat sanayi, mayıs ayında da güven kaybı yaşamaya devam etti. Naki Bakır’ın Dünya gazetesindeki köşe yazısında aktardığı analiz, hizmet, inşaat ve perakende sektörlerinde kısmi toparlanma görülse de sanayideki bozulmanın sürdüğünü ortaya koyuyor.
Reel Kesim Güven Endeksi yeniden 100’ün altına düştü
Merkez Bankası'nın İktisadi Yönelim Anketi verilerine göre, Reel Kesim Güven Endeksi mayısta yüzde 2,2 düşüşle 98,6 seviyesine geriledi. Endeks, nisan ayında da düşerek 100,8'e inmişti. Böylece reel kesim güveni aylar sonra yeniden kritik eşik olan 100’ün altına düştü. Endeksin geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,7 daha düşük olduğu bildirildi.
Endeksi oluşturan bileşenler incelendiğinde, genel gidişat ve istihdama dair iyimser beklentiler artış yönünde katkı sağladı. Ancak üretim hacmi, sipariş miktarları ve sabit sermaye yatırımlarına ilişkin değerlendirmeler düşüş yönünde etkili oldu.
Kapasite kullanımı sınırlı yükseldi
Mayısta imalat sanayinde mevsim etkilerinden arındırılmış kapasite kullanım oranı yüzde 75,1’e yükseldi. Bu oran nisanda yüzde 74,6 seviyesindeydi. Artışa rağmen kapasite kullanımı geçen yılın mayıs ayındaki yüzde 76,6’lık düzeyin 1,5 puan gerisinde kaldı.
Sektörler bazında en yüksek kapasite kullanımı yüzde 83,5 ile tütün ürünlerinde gerçekleşti. Deri, tekstil ve medya gibi alt sektörler ise en düşük oranlarla dikkat çekti.
Hizmet ve inşaatta kısmi toparlanma
TÜİK'in açıkladığı sektörel güven endeksleri, mayısta hizmetlerde yüzde 0,9, perakende ticarette yüzde 0,6, inşaatta ise yüzde 3,9 oranında artış gösterdi. Ancak tüm sektörlerdeki mevcut düzeyler, mart ayının gerisinde kalmaya devam ediyor.
Endeksin 100'ün altında olması sektör temsilcilerinin kötümser olduğunu gösteriyor. Mayıstaki artışlara rağmen hizmet ve perakende ticaret endeksleri, bir yıl öncesinin de gerisinde kaldı. İnşaat sektörü ise ancak yüzde 0,1'lik artışla geçen yılki seviyesini aşabildi.
Faiz artışı beklentisi yayılıyor
Anket sonuçları, imalat sanayinde kısa vadeli TL kredi faizlerinde artış bekleyenlerin oranının mayısta yüzde 21,6’ya çıktığını gösterdi. Bu oran martta sadece yüzde 5,9 düzeyindeydi. Faiz düşüşü bekleyenlerin oranı ise aynı dönemde yüzde 53,8’den yüzde 15’e geriledi.
Bu değişim, Merkez Bankası’nın sıkılaştırma adımları ve döviz talebindeki artışla bağlantılı olarak, reel kesimin kredi maliyetlerinde yukarı yönlü baskı hissettiğini gösteriyor.
Enflasyon beklentisi sınırlı değişti
Üretici fiyatlarına göre hesaplanan yıllık enflasyon beklentisi mayısta yüzde 38,4 olarak ölçüldü. Bu oran, nisanda yüzde 38,9 seviyesindeydi. Böylece beklentilerde bir miktar iyileşme olsa da yüksek seviyeler korunuyor.