Çin’in en büyük güneş enerjisi üreticileri, düşen fiyatlar ve talep fazlası üretim nedeniyle büyük bir daralma yaşıyor. Sektördeki istihdam geçen yıl ortalama yüzde 31 oranında gerilerken, yaklaşık 87 bin kişi işten çıkarıldı.
Longi Green Energy, Trina Solar, Jinko Solar, JA Solar ve Tongwei gibi dev firmalar, 2023 yılında ciddi istihdam kayıpları yaşadı. Bu işten çıkarmalar kamuya duyurulmadı, ancak Reuters’ın şirket kayıtlarına dayanan incelemesiyle ortaya çıktı. Sadece Longi, %5’lik bir kesinti yaptığını doğruladı.
Fiyat savaşları ve aşırı kapasite sektörü vurdu
Çin, 2020-2023 arasında güneş paneli, elektrikli araçlar ve batarya üretimini desteklemek amacıyla bu alanlara devasa yatırımlar yaptı. Ancak bu hızlı genişleme, sektörde arz fazlasına neden oldu.
Bugün dünya, her yıl ihtiyaç duyduğunun iki katı kadar güneş paneli üretiyor. Üretimin büyük bölümü Çin kaynaklı. Ancak talebin yetersiz kalması, firmaları acımasız bir fiyat rekabetine itti.
Bu durumun sonucunda, güneş paneli fiyatları düşerken, sektördeki firmalar 2023’te toplamda yaklaşık 60 milyar dolarlık zarar yazdı.
Devlet müdahalesi gündemde
Çin yönetimi, istihdamı korumak adına doğrudan adımlar atmakta temkinli davransa da, son aylarda bazı sinyaller veriyor. Temmuz ayında polisilikon fiyatlarının %70 yükselmesi, kapasiteyi kısmaya yönelik adımların etkisi olarak değerlendiriliyor.
GCL şirketi, büyük üreticilerin arzı ve fiyatı dengelemek için OPEC benzeri bir yapı kurmayı planladığını açıkladı. Ayrıca düşük kaliteli üretim kapasitesinin satın alınıp devreden çıkarılması için 50 milyar yuanlık bir fon oluşturulması da gündemde.
Yerel yönetimler frene basmaya başladı
Anhui eyaletindeki yerel yetkililer, firmalara yeni üretimi durdurmaları ve %30 kapasitenin altında çalışan hatları kapatmaları yönünde uyarılar yaptı. Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu (NDRC) ise yeni yatırımlar için artık sözlü onay süreci işletiyor.
Ancak analistler, yerel yönetimlerin istihdam kaybı korkusuyla bu tür sert önlemleri uygulamakta isteksiz davrandığını belirtiyor. Trina Solar yetkilisinin verdiği bilgiye göre, durdurma çağrılarına rağmen 2024’te yeni projeler başlatıldı.
Sektör için kolay çözüm görünmüyor
Jefferies analisti Alan Lau’ya göre, sektörün toparlanabilmesi için mevcut kapasitenin en az %20-30’unun devre dışı bırakılması şart. Lau, “Geçmişte hiçbir sektörde bir buçuk yıl boyunca genel nakit kaybı yaşanmadı” diyerek, krizin ciddiyetini vurguluyor.
Gayrimenkul sektöründe görülen çapta bir çöküş yaşanmasa da, güneş enerjisinde yaşanan kayıpların olağan dışı boyutlara ulaştığı belirtiliyor.
