Avrupa’ya doğal gaz ihracatının son yıllarda sert şekilde düşmesi, Rusya’yı fazla üretimi yönetmenin yeni yollarını aramaya itiyor. Hükümet yetkilileri ve enerji sektörü temsilcileri, özellikle veri merkezleri ve gaz kimya tesislerinin bu fazla kapasitenin değerlendirilmesinde önemli bir rol oynayabileceğini belirtiyor.
Avrupa'ya ihracatta sert düşüş
Devlete ait enerji devi Gazprom’un verilerine göre, Rusya'nın Avrupa’ya doğalgaz ihracatı 2018-2019 yıllarında 175-180 milyar metreküp ile zirve yaparken, 2024’te bu rakam sadece 32 milyar metreküpe geriledi. Ukrayna üzerinden geçen gaz transitinin durmasıyla birlikte bu yıl daha da düşmesi bekleniyor.
Bu düşüş, özellikle Rusya'nın kuzey bölgelerinde büyük miktarda kullanılmayan doğal gaz stoğu oluşmasına neden oldu.
Veri merkezleri ve kimya sektörü öne çıkıyor
St. Petersburg Uluslararası Ekonomik Forumu’nda konuşan Uzak Doğu ve Arktika Kalkınma Bakanı Aleksey Çekunkov, günlük yarım milyar metreküp gazın artık Batı’ya gitmediğini ve bu gazın nasıl değerlendirileceğinin öncelikli bir sorun haline geldiğini söyledi.
Çekunkov, büyük yatırımcıların kimya sektörüne yöneldiğini, ancak yapay zeka teknolojilerinin büyümesiyle birlikte veri merkezlerinin enerji ihtiyacının da hızla arttığını vurguladı. Bu durum, doğal gazın enerji kaynağı olarak veri merkezlerinde kullanılmasını cazip hale getiriyor.
BitRiver kripto madenciliği için 10 milyar metreküp hedefliyor
Rusya’nın en büyük veri merkezi işletmecisi BitRiver, büyük ölçekli kripto para madenciliği operasyonları için yılda 10 milyar metreküpe kadar ilişkili petrol gazı kullanılabileceğini açıkladı. Bu girişimler, kullanılmayan gazın ekonomik değer yaratacak alanlara yönlendirilmesi adına önemli bir adım olabilir.
Hükümet uyarıyor: Gaz hâlâ pahalı bir kaynak
Öte yandan, Rusya Enerji Bakan Yardımcısı Pavel Sorokin, veri merkezlerinin enerji ihtiyacı için doğal gaz kullanımının hâlâ maliyetli olduğunu belirtti. Sorokin, gazın kömür sektöründe değerlendirilmesinin daha verimli olabileceğini savundu. “Kömürle zorluk yaşıyoruz. Elektrik santrallerini doğrudan kömür madenlerinde kurabiliyorsak, neden pahalı gazla veri kapasitesi yaratalım?” ifadelerini kullandı.
Gazprom üretimi artırdı, satış düşük kaldı
Gazprom, 2023’te 416,19 milyar metreküp doğal gaz üreterek önceki yılın rekor düşük seviyesini geride bıraktı. Ancak aynı yıl toplam satış hacmi yalnızca 361,7 milyar metreküpte kaldı. Şirket, üretim fazlasını boru hattı sistemleri ve saha içi enerji üretiminde kullanmaya devam ediyor.
Değerlendirme
Rusya'nın doğal gaz fazlasını ekonomik katma değere dönüştürme çabaları, enerji arz-talep dengesini korumak açısından kritik bir dönemeçte. Veri merkezleri gibi yeni nesil tüketim alanlarının devreye girmesi, sadece enerji politikaları açısından değil, aynı zamanda jeopolitik ve dijital altyapı açısından da stratejik önem taşıyor.
