BRICS ülkeleri, Rio de Janeiro’da düzenlenen zirvenin son gününde, küresel iklim değişikliğiyle mücadelede zengin ülkelere finansman çağrısı yaptı. Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, gelişmekte olan ülkelerin küresel ısınmayla mücadelesindeki kritik rolüne dikkat çekti.
Zirvede yayımlanan ortak bildiride, fosil yakıtların enerji karışımında hâlâ önemli olduğunun altı çizilirken, iklim finansmanının gelişmiş ülkelerin “sorumluluğu” olduğu vurgulandı. Liderler, Brezilya’nın önerdiği Tropikal Ormanlar Sonsuza Dek Fonuna da destek verdiklerini duyurdu. Bu fon, özellikle Paris Anlaşması’nda belirlenen yükümlülüklerin ötesinde bir finansman aracı olarak öne çıkıyor.
tropikal ormanlar için destek sözü
Brezilya Çevre Bakanı Marina Silva, Amazon kıyılarında petrol çıkarma planlarıyla ilgili sorulara “çelişkilerin üstesinden gelme iradesi” mesajı verdi. Zirve kapsamında Çin ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin, orman fonuna yatırım yapmayı planladığı da diplomatik kaynaklarca bildirildi.
BRICS ülkeleri ayrıca, Avrupa’nın karbon sınır vergileri ve ormansızlaşma yasalarını, çevre bahanesiyle uygulanan “ayrımcı korumacılık” olarak nitelendirdi.
çok taraflı diplomasi ve bağlanmama mesajı
Zirve, BRICS’i “çok taraflı diplomasinin kalesi” olarak tanımlarken, ABD ve Avrupa’nın hâkimiyetindeki küresel kurumların reform edilmesi gerektiği yönünde görüş bildirdi. Lula, BRICS’i “Bağlantısızlar Hareketi’nin varisi” olarak tanımladı ve küresel kutuplaşmaya karşı özerklik vurgusu yaptı.
11 üyeli BRICS bloğunun, küresel üretimin %40’ını temsil ettiğine dikkat çekilen toplantıda, çeşitliliğe rağmen ortak hedefler konusunda bazı soru işaretleri de gündeme geldi. İran ve Gazze’deki saldırılar kınanırken, BM Güvenlik Konseyi’nde reform konusunda ortak tutum sergilenemedi.
Toplantıya Hindistan Başbakanı Narendra Modi ve Güney Afrika lideri Cyril Ramaphosa katılırken, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping yerine Başbakan Li Qiang’ı göndermesi, zirvenin siyasi ağırlığını düşürdü.