ABD Başkanı Joe Biden, elektrikli araç (EV) bataryaları, bilgisayar çipleri ve tıbbi ürünler de dahil olmak üzere bir dizi Çin ithalatına yönelik yüksek gümrük vergisi artışlarını açıkladı. Biden'ın bu hamlesi, ekonomik politikalarına düşük not veren Amerikalı seçmenleri kazanmaya çalışırken, seçim yılında Pekin ile bir çekişme riskini taşıyor.
"Amerikalı İşçiler Rekabet Edebilir Ama Rekabet Adil Değil"
Biden, Beyaz Saray'ın Gül Bahçesi'nde sendikalar ve şirketler önünde yaptığı konuşmada, "Amerikalı işçiler, rekabet adil olduğu sürece herkesle çalışabilir ve yarışabilir, ancak uzun zamandır rekabet adil değil," dedi. "Çin'in pazarımızı doldurmasına izin vermeyeceğiz." Biden, bu açıklamasıyla Amerikan işçilerinin haklarını savunmak için sert adımlar atacağını belirtti.
Çin'den Misilleme Tehdidi
Çin Ticaret Bakanlığı, ABD'nin gümrük vergisi artışlarına karşı olduklarını ve çıkarlarını savunmak için önlemler alacaklarını belirtti. Çin'in bu sert tepkisi, iki ülke arasındaki ticaret geriliminin daha da tırmanabileceğini gösteriyor.
Yeni Vergiler ve Etkileri
Biden, selefi Cumhuriyetçi Donald Trump'ın uyguladığı gümrük vergilerini korurken, EV gümrük vergilerini dört katına çıkararak %100'ün üzerine ve yarı iletken vergilerini iki katına çıkararak %50'ye yükseltecek. Yeni önlemler, çelik ve alüminyum, yarı iletkenler, elektrikli araçlar, kritik mineraller, güneş hücreleri ve vinçler de dahil olmak üzere 18 milyar dolarlık ithal Çin mallarını etkiliyor. Beyaz Saray, EV gümrük vergisinin manşetlerde yer almasına rağmen, ABD'nin çok az Çin yapımı elektrikli araç ithal etmesi nedeniyle pratik etkisinin az olacağını belirtti.
Ticaret Açığı ve Ekonomik Gerilim
ABD, 2023'te Çin'den 427 milyar dolarlık mal ithal etti ve dünyanın en büyük ikinci ekonomisine 148 milyar dolar ihraç etti. Bu ticaret açığı onlarca yıldır devam ediyor ve Washington'da giderek daha hassas bir konu haline geldi. ABD Ticaret Temsilcisi Katherine Tai, revize edilen gümrük vergilerinin haklı olduğunu çünkü Çin'in ABD fikri mülkiyetini çaldığını söyledi. Ancak Tai, Çin'den ithal edilen yüzlerce endüstriyel makine kategorisi için gümrük vergisi muafiyetleri önerdi; bunlar arasında güneş ürünü üretim ekipmanları için 19 kategori de bulunuyor.
Serbest Ticaretin Sonu
Biden'ın adımları Trump'ın daha sert ticaret önlemlerinin gerekli olduğu düşüncesiyle uyumlu olsa da, Demokrat Biden, Kasım ayındaki rakibine yönelik eleştirilerde bulundu. Biden, Trump'ın 2020'de Çin ile yaptığı ticaret anlaşmasının Amerikan ihracatını veya işlerini artırmada başarısız olduğunu ve Trump'ın ithalat gümrük vergilerini her noktadan %10 artırma önerisinin fiyatları artıracağını söyledi.
Trump, Çin mallarının tamamına %60 veya daha yüksek gümrük vergileri önerdi ve Biden yönetiminin yeni gümrük vergilerinin diğer araç türlerine ve ürünlere uygulanması gerektiğini söyledi çünkü "Çin şu anda yemeğimizi yiyor." Biden, bu konuda yorum yapıldığında, "Onları uzun zamandır besliyor," dedi.
Enflasyon ve Yerel Sanayi Yatırımları
Yönetim yetkilileri, önlemlerinin yerel sanayi yatırımlarıyla birleştiğini ve ABD seçmenlerini zaten öfkelendiren enflasyonu kötüleştirmeyeceğini söyledi. Biden, düşük işsizlik ve trend üzeri ekonomik büyüme ortamına rağmen ekonomik politikalarının etkinliğini seçmenlere anlatmakta zorlandı. Geçen ay yapılan bir Reuters/Ipsos anketi, Trump'ın ekonomi konusunda Biden'a karşı 7 puanlık bir üstünlüğe sahip olduğunu gösterdi.
İklim Hedefleri ve Üretim İşleri Riski
Analistler, bir ticaret çekişmesinin elektrikli araçların maliyetlerini artırabileceği, bu durumun Biden'ın iklim hedeflerine ve üretim işlerini yaratma amacına zarar verebileceği konusunda uyarıda bulundular. Biden, Çin ile bu dönemde rekabeti kazanmak istediğini, ancak bir ticaret savaşı başlatmak istemediğini söyledi. Son aylarda Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile birebir görüşmelerde gerginlikleri azaltmak için çalıştı.
Yeni Gümrük Vergisi Ayrıntıları
Uzun zamandır beklenen gümrük vergisi güncellemesinin bir parçası olarak, Biden, 1974 Ticaret Yasası'nın 301. Bölümü uyarınca bu yıl elektrikli araçlarda gümrük vergilerini %25'ten %100'e çıkararak toplam gümrük vergilerini %102.5'e, lityum-iyon EV bataryaları ve diğer batarya parçalarında %7.5'ten %25'e ve güneş panelleri yapımında kullanılan fotovoltaik hücrelerde %25'ten %50'ye çıkaracak. Bazı kritik minerallerin gümrük vergileri sıfırdan %25'e yükselecek.
Gemi-kara vinçleri üzerindeki gümrük vergileri sıfırdan %25'e, şırıngalar ve iğneler üzerindeki gümrük vergileri sıfırdan %50'ye ve tıbbi tesislerde kullanılan bazı kişisel koruyucu ekipman (PPE) gümrük vergileri şimdi %0'dan %25'e çıkacak. Çoğunlukla Çin'de üretilen PPE eksiklikleri, ABD'nin COVID-19 yanıtını engelledi.
2025 ve 2026 yıllarında yarı iletkenler, elektrikli araçlarda kullanılmayan lityum-iyon bataryalar, grafit ve kalıcı mıknatıslar ile kauçuk tıbbi ve cerrahi eldivenler üzerinde daha fazla gümrük vergisi uygulanacak.
Beyaz Saray, Biden'ın daha önce açıkladığı bazı çelik ve alüminyum ürünleri üzerindeki gümrük vergilerini artırma adımının bu yıl yürürlüğe gireceğini söyledi.
Siyasi Tepkiler ve Sendikaların Desteği
Bir dizi milletvekili, veri gizliliği endişeleri nedeniyle Çin araç gümrük vergilerinde büyük artışlar veya doğrudan yasak çağrısında bulundu. Şu anda nispeten az sayıda Çin yapımı hafif hizmet aracı ithal ediliyor. Biden'ı destekleyen ve siyasi açıdan önemli bir sendika olan United Auto Workers, gümrük vergisi hamlelerinin "elektrikli araçlara geçişin adil bir geçiş olmasını" sağlayacağını söyledi.
