Küresel ölçekte yaşanan bellek yongası kıtlığı, yapay zeka altyapısına yönelik hızla artan talebin etkisiyle derinleşiyor. Tüketici elektroniği üreticileri, veri merkezi operatörleri ve büyük teknoloji şirketleri azalan arz nedeniyle tedarik için yoğun bir rekabete girmiş durumda. TrendForce verileri, bazı bellek türlerinde fiyatların Şubat ayından bu yana iki kattan fazla arttığını gösteriyor.
Japon elektronik mağazaları sabit disk satışlarını sınırlandırırken, Çinli akıllı telefon üreticileri maliyet artışlarına dikkat çekiyor. Microsoft, Google, ByteDance gibi teknoloji devlerinin MICRON, SAMSUNG ELECTRONICS ve SK HYNIX’ten ek tedarik sağlamaya çalıştığı belirtiliyor.
HBM odaklı üretim kayması arzı daraltıyor
Kıtlığın neredeyse tüm bellek türlerini kapsadığı ifade ediliyor. USB belleklerden akıllı telefonlarda kullanılan flash yongalara, yapay zeka çiplerini besleyen yüksek bant genişlikli bellek (HBM) ürünlerine kadar geniş bir segment etkileniyor. Yapay zeka işlemcilerindeki yoğun talep, üreticileri HBM üretimine öncelik vermeye yönlendiriyor ve geleneksel DRAM ile tüketici elektroniğine yönelik çiplerde arzı kısıtlıyor.
TrendForce’a göre DRAM tedarikçilerinin ortalama stok seviyesi Ekim ayında iki ila dört haftaya düşerek yılın en düşük seviyesine geriledi.
Veri merkezi projelerinde gecikme riski
Bellek üreticileri, talebin kalıcılığına dair belirsizlik nedeniyle kapasite artışında temkinli davranıyor. Yeni üretim tesislerinin faaliyete geçmesi en az iki yılı buluyor. Sektör yöneticileri, bu durumun gelecekteki veri merkezi yatırımlarını geciktirebileceğini belirtiyor.
SK HYNIX’in analistlere verdiği bilgilere göre bellek açığı 2027 sonuna kadar sürebilir. Şirket, artan talebi karşılamak için kapasitesini genişletirken, SAMSUNG ELECTRONICS de benzer şekilde 2026 üretim tahsislerini şimdiden tamamladığını duyurdu. OPENAI’nin 2029’a kadar ayda 900.000 gofret gerektiren Stargate projesi için Samsung ve SK Hynix’le anlaşması piyasa üzerindeki baskıyı artırıyor.
DDR4 üretiminden çıkış ve fiyat artışları etkisini büyütüyor
MICRON ve SAMSUNG ELECTRONICS başta olmak üzere birçok üreticinin DDR4 ve LPDDR4 gibi eski nesil çiplerde üretimi azaltmaya yöneldiği bildiriliyor. Bu eğilim, kişisel bilgisayarlar ve geleneksel sunucular için kullanılan belleklerde ek baskı oluşturuyor.
Reuters’ın gördüğü bilgilere göre Samsung, geçen ay bazı sunucu bellek yongalarının fiyatlarını yüzde 60’a varan oranlarda artırdı. Google, Amazon, Microsoft ve Meta’nın MICRON’dan açık uçlu sipariş talep ettiği aktarılıyor.
Perakende fiyatlar dünyada hızla yükseliyor
Tokyo’nun Akihabara bölgesinde mağazalar stokçuluğu önlemek için müşteri başına bellek alımına sınır getiriyor. DDR5 gibi popüler ürünlerin fiyatı bir ayda üç kat yükselirken, bazı raflarda ürünlerin üçte birinin tükendiği bildiriliyor.
Shenzhen ve Pekin’deki distribütörler, bellek fiyatlarının artık günlük hatta saatlik olarak değiştiğini belirtiyor. ABD’de ikinci el sunucu belleği ticareti yapan şirketler de siparişlerde keskin artış yaşandığını bildiriyor.
