Ticari gayrimenkul kiralarındaki hızlı artış, Türkiye’de hazır giyim ve perakende sektörünün en büyük sorunlarından biri haline geldi. Sektörde mağazalar, 3 ile 15 kat arasında değişen kira artışlarıyla karşı karşıya kalıyor. Bu durum, enflasyonun çok üzerinde seyrediyor ve firmaların kârlılığını doğrudan etkiliyor.
Kira-ciro oranları normal seviyelerin üzerine çıktı
Desa CEO’su Burak Çelet’e göre, mağazaların ödemek zorunda kaldığı kira-ciro oranı ideal oran olan yüzde 12 seviyesinden yüzde 30’a kadar yükseldi. Çelet, perakende firmalarının artan maliyetlerle baş etmeye çalışırken bir yandan da kira yükü nedeniyle ciddi bilanço bozulmaları yaşadığını belirtti. 10 yılını dolduran birçok mağaza için kira artışları enflasyonun çok üzerinde gerçekleşiyor.
Üretici sayısında düşüş, arz sıkıntısını derinleştiriyor
Çelet, sektörde çok sayıda küçük üreticinin piyasadan çekildiğini ve arz sıkıntısının daha da derinleştiğini söyledi. Bu görüş, Kiğılı Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Kiğılı’nın “6 ay sonra ürün bulamayacağız” uyarısıyla da örtüşüyor. Artan maliyet baskısı ve kârsızlık, üretici tarafında kapasite daralmasına neden oluyor.
Yüksek faiz yatırımları zorlaştırıyor
Desa CEO’su Çelet, Türkiye’deki yüksek faiz ortamının yatırım kararlarını olumsuz etkilediğini vurguladı. Tekstil sektöründe birçok firmanın alternatif olarak üretimlerini Mısır’a kaydırdığını belirten Çelet, bunun sürdürülebilir bir strateji olmadığını ifade etti. Firma olarak daha katma değerli ürünlere yöneldiklerini ve İtalya’da lüks markalar için üretim yaptıklarını söyledi.
Gelir dağılımındaki bozulma tüketimi etkiliyor
Üst orta segmente hitap eden firmaların büyümesini sürdürdüğünü, ancak alt segmente yönelik çalışan markalarda daralma yaşandığını ifade eden Çelet, gelir dağılımındaki bozulmanın perakende tüketimini olumsuz etkilediğini belirtti. Bu durum, özellikle düşük gelir gruplarında tüketim talebinin baskılanmasına yol açıyor.
Kârlılık cirodan daha önemli hale geldi
Firma olarak yılın ilk iki çeyreğinde kârlılığı korumaya odaklandıklarını söyleyen Çelet, uzun süren enflasyonla mücadele sürecinin firmaların finansal gücünü aşındırdığını ifade etti. Sektör oyuncuları açısından öncelikli hedef artık ciroyu artırmak değil, mevcut marjları koruyarak sürdürülebilirliği sağlamak haline geldi.
