Son zamanlarda Türkiye'de yaşanan ekonomik gelişmeler, şirketleri Türk Lirası (TL) cinsinden ticari krediler yerine döviz kredilerine yönlendiriyor. Bankacılık sektöründe TL ticari kredi faizlerinin artışı ve kredi büyüme sınırlamaları, bu değişimin başlıca nedenleri arasında yer alıyor. Bu durum, özellikle şirketlerin finansal stratejilerini etkilemekte ve döviz kurlarındaki dalgalanmaların yanı sıra yerel seçimlere doğru artan döviz talebini de gündeme taşıyor.
Bankalar ve Şirketlerin Kredi Tercihleri
Ekonomi uzmanı Şebnem Turhan'ın Merkez Bankası verilerine dayandırdığı analizler, ortalama TL ticari kredi faizinin yüzde 55,76 seviyesinde olduğunu ortaya koyuyor. Ancak şirketler ve bankacılık sektörü kaynakları, ticari kredi faizlerinin genellikle yüzde 60 ile 70 arasında değiştiğini belirtiyor. Merkez Bankası'nın TL cinsinden ticari kredilerde sınırlamalar getirdiği ve aylık kredi büyüme hızını yüzde 2'ye düşürdüğü gözlemleniyor.
Döviz Kurlarındaki Hızlı Yükseliş
Dolar ve Euro kurlarındaki artış, yerel seçimlerin yaklaşmasıyla ivme kazanmış durumda. Dolar/TL ve Euro/TL'nin son dönemde gösterdiği artış, yatırımcıların döviz talebini ve Merkez Bankası rezervlerindeki azalışı etkiliyor. Bu durum, döviz cinsi kredi faiz oranlarının cazip hale gelmesine ve şirketlerin bu yöndeki kredi taleplerinin artmasına yol açıyor.
Döviz Cinsi Ticari Kredilerde Büyüme
Orca Marco Finansal Danışmanlık'tan Evren Kırıkoğlu'nun analizine göre, döviz cinsi ticari krediler, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 21 oranında büyüme gösterdi. TL cinsi ticari kredilerde ise yüzde 38'lik bir büyüme kaydedildi. Bu gelişme, özellikle kamu bankalarının döviz kredilerindeki yüksek büyüme oranlarına işaret ediyor.
Şirketlerin Ana Para Kur Riski Algısı
Kırıkoğlu, şirketlerin döviz kredisine olan talebinin artmasının nedenini, TL ticari kredi faizlerinin ve döviz kurlarının yükselmesine rağmen, döviz kurlarının bu faizler kadar artmayacağı beklentisine bağlıyor. Bu durum, şirketlerin döviz kredisini daha makul bulmalarına ve ana para kur riskini sınırlı görmelerine yol açıyor.
Döviz Cinsi Ticari Kredilerde Artış
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu verilerine göre, toplam döviz cinsi ticari kredi stoku son zamanlarda önemli bir artış gösterdi. Kamu mevduat bankaları ve yerli özel mevduat bankalarında bu artış dikkat çekici düzeylerde. Geçen yılsonuna göre toplamda 3 milyar 381 milyon dolarlık bir artış yaşandı.
Döviz Kurlarındaki Endişe ve Talep
Kırıkoğlu, döviz kurlarındaki endişenin özellikle bireylerde yoğun olduğunu ve seçim öncesi bu endişenin arttığını vurguluyor. Bu talebin büyük bir kısmı bireyler kaynaklı olup, özellikle seçim öncesi sosyal medyadaki kötümserlikten etkileniyor. Döviz kurlarındaki hareketlerin enflasyona bağlı olduğu ve Merkez Bankası'nın olası faiz artışlarıyla kontrol altına alınabileceği belirtiliyor. Bu süreçte, finansman ihtiyacı olan şirketler döviz kredilerine yöneliyor ve bu kredi kullanımının belirli koşullara bağlı olduğu açıklanıyor.
