Orta Doğu’da tırmanan İran-İsrail çatışması ve ABD Başkanı Donald Trump’ın sert açıklamaları Çarşamba günü piyasalarda sert dalgalanmalara yol açtı. Küresel yatırımcılar güvenli limanlara yönelirken petrol fiyatlarında yükseliş, hisse senetlerinde ise düşüş dikkat çekti.
ABD’nin bölgede daha doğrudan bir askeri müdahale ihtimali güçlenirken, yatırımcılar Orta Doğu’daki gerginliğin küresel ekonomik dengeleri sarsmasından endişe ediyor.
Petrol fiyatlarında yükseliş hız kazandı
Jeopolitik gerilim enerji piyasalarında ilk etkisini gösterdi. Brent ham petrol vadeli işlemleri %0,33 artışla 76,70 dolara, ABD ham petrolü ise %0,45 yükselişle 75,18 dolara çıktı. Bu artışlar, önceki seansta her iki kontratta görülen %4’lük sıçramayı takip etti.
Enerji fiyatlarındaki artış özellikle Japonya ve Avrupa Birliği gibi enerji ithalatçısı ülkeler için olumsuz bir tablo çizerken, ABD gibi ihracatçı ülkeler açısından doların değer kazanmasına katkı sağladı.
Hisse senetlerinden çıkış hızlandı
Yatırımcılar riskli varlıklardan uzaklaşarak tahvil, dolar ve altın gibi güvenli limanlara yöneldi. MSCI'nin Japonya dışındaki Asya-Pasifik hisselerinin en geniş endeksi %0,26 gerilerken, Avrupa'daki EUROSTOXX 50 vadeli işlemleri %0,4 düşüş gösterdi. Wall Street endekslerinde ise önceki seanstaki düşüşün ardından yatay bir seyir izlendi.
ABD Hazine tahvillerine olan talep artarken, 10 yıllık tahvil faizi %4,40 seviyesinde sabit kaldı. Tahvil faizlerinin düşmesi, yatırımcının güvenli liman arayışını teyit ediyor.
Dolar güç kazanıyor, euro ve yen baskı altında
Jeopolitik krizler genellikle ABD dolarını öne çıkarıyor. Bu durum bu hafta da değişmedi. Dolar, Japon yeni karşısında 145,445 ile son bir haftanın en yüksek seviyesine ulaştı. Euro, Salı günkü %0,7'lik düşüşten toparlanmakta zorlandı ve 1,1487 dolarda işlem gördü. İngiliz sterlini ise %1,1’lik sert düşüş sonrası hafif toparlanarak 1,3435 dolara yükseldi.
Macquarie Group’un döviz stratejisti Thierry Wizman’a göre, savaş ortamı ve petrol arzına yönelik tehditler ABD dolarının güvenli liman işlevini yeniden ön plana çıkarıyor.
Trump’tan savaş sinyali, piyasalar tetikte
ABD Başkanı Donald Trump’ın İran’a “koşulsuz teslim ol” çağrısı ve “ABD’nin sabrı tükeniyor” uyarısı, çatışmanın daha geniş bir savaşa dönüşme ihtimalini artırdı. Bu söylemler, yatırımcıların fiyatlamalarında yeni bir risk unsuru haline geldi.
CBA Uluslararası Ekonomi Başkanı Joseph Capurso, “Trump’ın açıklamaları, Orta Doğu’da işlerin daha da kötüleşebileceğine işaret ediyor” diyerek piyasalardaki kaygıyı özetledi.
Fed kararı öncesi kırılgan zemin
Jeopolitik tansiyonun yanı sıra, Fed’in bugün açıklayacağı faiz kararı da piyasaların odağında. Genel beklenti faizlerin sabit kalması yönünde olsa da, merkez bankasının yayımlayacağı ekonomik projeksiyonlar yatırımcılar açısından kritik önem taşıyor.
Salı günü açıklanan verilere göre, ABD’de perakende satışlar Mayıs ayında %0,9 gerileyerek son dört ayın en sert düşüşünü yaşadı. Bu gelişme, ekonomideki yavaşlamaya ve tüketici güveninde bozulmaya işaret ediyor.
MFS Investment Management Başekonomisti Erik Weisman, Fed’den büyük bir sürpriz beklemediklerini belirtti. Ancak, yeni projeksiyonların daha yavaş büyüme ve daha yüksek enflasyon sinyali vermesi ihtimal dahilinde.
Altın sınırlı düşüşte kaldı
Piyasalarda güvenli liman arayışı altına yönelimi de desteklese de, spot altının ons fiyatı %0,12 düşüşle 3.384,73 dolara geriledi. Analistler, altındaki bu sınırlı geri çekilmenin kar realizasyonlarından kaynaklandığını belirtiyor.
