Yatırımcılar, İsrail ve İran arasındaki gerilimin bölgesel bir savaşa dönüşmesi ihtimalini fiyatlamaya başladı. ABD'nin çatışmaya doğrudan müdahale etme olasılığı, petrol fiyatlarını hızla yukarı çekerken, piyasalar üzerinde baskı oluşturuyor.
Geçtiğimiz hafta ABD ham petrolü yaklaşık %10 artarken, Brent petrol Perşembe günü varil başına 79 doları aşarak son 5 ayın zirvesine ulaştı. Bu yükselişin temelinde, İran’ın petrol arzının sekteye uğrama ihtimali yatıyor. Uzmanlara göre bu senaryo, enerji piyasasında daha büyük dalgalanmalara neden olabilir.
Enflasyon ve faiz indirimi beklentileri yeniden şekilleniyor
Oxford Economics tarafından yayımlanan analizde, en kötü senaryoda petrol fiyatlarının 130 dolara kadar tırmanabileceği ve bu durumun ABD'de enflasyonu yıl sonunda %6 seviyesine çıkarabileceği öngörülüyor. Bu senaryo, tüketici harcamalarını düşürürken, faiz indirimi beklentilerini ortadan kaldırabilir.
Analistler, bu gibi jeopolitik risklerin kısa vadede hisse senedi piyasalarında satış dalgasına neden olabileceğini, ancak geçmiş örneklerde bu tür geri çekilmelerin genellikle geçici kaldığını hatırlatıyor. 2003 Irak Savaşı ve 2019 Suudi Arabistan saldırıları sonrası piyasalar kısa sürede toparlanmıştı.
Petrol piyasasındaki oynaklık diğer varlıklara sıçrayabilir
Yatırımcılar, petrol fiyatlarındaki artışın sadece enerji piyasasıyla sınırlı kalmayacağını düşünüyor. Citigroup analistleri, “Jeopolitik gerginlikler çoğunlukla hisse senetleri tarafından göz ardı ediliyor ancak petrolde hesaba katılıyor” diyerek, petrol fiyatlarının diğer varlık sınıfları üzerindeki potansiyel etkisine dikkat çekti.
Ayrıca, ABD'nin doğrudan çatışmaya katılması durumunda doların kısa vadede güvenli liman olarak değer kazanabileceği öngörülüyor. Ancak uzun vadede, bu tür askeri angajmanların ABD dolarını zayıflatabileceği uyarısı yapılıyor.
Dolar ve hisse senetleri nasıl etkilenir?
ABD dolarının yönü, yatırımcıların risk algısına bağlı olarak değişebilir. İlk etapta güvenli liman arayışı doları destekleyebilir. Ancak Macquarie Group analistlerine göre, uzun vadede "ulus inşası" gibi maliyetli askeri stratejiler dolar üzerinde baskı yaratabilir.
Hisse senetleri tarafında ise şu ana kadar büyük bir panik yaşanmadı. Ancak ABD'nin İran'a askeri bir saldırı düzenlemesi, S&P 500 gibi büyük endekslerde geçici de olsa düşüş dalgasını tetikleyebilir. Ekonomistler, artan enerji maliyetlerinin küresel ekonomik büyüme üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğine dikkat çekiyor.
