ABD Başkanı Donald Trump ile teknoloji milyarderi Elon Musk arasındaki sert çatışma, iş dünyasını alarma geçirdi. Başkan Trump’ın kamuoyu önünde yaptığı açıklamalar ve üstü kapalı tehditleri, Musk’ın Tesla, SpaceX, Starlink ve X platformlarında yürüttüğü faaliyetlerin geleceğini belirsizliğe sürüklüyor.
Siyasi gerilimin doğrudan etkisiyle Tesla hisseleri sert düştü. Uzmanlara göre, Trump’ın Beyaz Saray’da olduğu bir dönemde Musk gibi kamu ihalelerine bağımlı bir iş insanı için bu tür bir çatışma, sadece itibar değil, milyarlarca dolarlık gelir kaybı anlamına da gelebilir.
Tesla’nın robotaksi planı tehlikede
Gerilim, Tesla’nın Teksas’ta tanıtmayı planladığı sürücüsüz taksi lansmanından sadece günler önce patlak verdi. Bu lansman, elektrikli araç satışlarında düşüş yaşayan Tesla için büyük önem taşıyordu. Ancak Trump’ın federal güvenlik kurumlarını devreye sokabileceği yönündeki mesajları, bu projeyi sekteye uğratabilir.
Zaten Ulusal Karayolu Taşımacılığı Güvenlik İdaresi (NHTSA), Tesla’nın otonom sistemlerinin düşük görüş koşullarındaki performansıyla ilgili veri talebinde bulunmuştu. Kurum, 2,4 milyon Tesla aracını kapsayan ölümcül kazalarla bağlantılı bir soruşturmayı da sürdürüyor.
Hisseler geriledi, yatırımcı morali bozuldu
Tesla hisseleri Perşembe günü yaşanan gerilimle %14’ün üzerinde düşüş yaşadı. Ertesi gün %4’lük sınırlı bir toparlanma olsa da yatırımcı güveni zedelendi. Morningstar analisti Seth Goldstein, “Tesla’daki yükselişin büyük kısmı robotaksi heyecanına bağlıydı. Trump’la çatışma, bu rüzgarı terse çevirebilir,” dedi.
Karbon kredileri ve düzenleyici tehditler
Trump yönetiminin yeni bütçe taslağında yer alan bir değişiklik, karbon emisyon standartlarını karşılamayan benzinli araçlara uygulanan cezaları azaltmayı hedefliyor. Bu durum, Tesla’nın karbon kredisi satışlarıyla elde ettiği yüz milyonlarca dolarlık geliri riske atabilir.
Tesla, bu yılın ilk çeyreğinde 595 milyon dolarlık karbon kredisi satışı yaptı. Bu rakam, toplam gelirler düşerken bile artış gösterdi.
Satışlarda siyasi kutuplaşmanın etkisi
Musk’ın sağa kayan siyasi söylemleri, çevreci ve liberal tüketici kitlesi arasında Tesla satışlarını olumsuz etkiledi. Şimdi ise Trump ile yaşanan açık çatışma, hem “mavi eyaletlerdeki” müşterileri hem de Trump’a yakın kesimleri uzaklaştırma potansiyeli taşıyor.
TD Cowen analisti Itay Michaeli, “Bu gelişmenin kalıcı etkileri olup olmayacağını zaman gösterecek,” dedi. Tesla’nın hisse hedefini 388 dolardan 330 dolara indiren Michaeli, siyasi risklerin artık daha belirleyici olduğunu vurguladı.
Uzay projeleri ve NASA sözleşmeleri de tehdit altında
Başkan Trump, SpaceX’in NASA ile olan sözleşmelerini iptal etme tehdidinde bulundu. Bu tehdit, SpaceX’in 350 milyar dolarlık değerlemeye sahip bir şirket olarak milyarlarca dolarlık kamu fonuna dayandığı düşünüldüğünde ciddi bir risk anlamına geliyor.
Şirketin Ay’a insan gönderme projesi ve astronot taşıma görevleri, tamamen kamu finansmanına bağlı. Musk, X üzerinden yaptığı açıklamada Dragon kapsüllerini geri çekme tehdidinde bulunsa da birkaç saat sonra bu ifadeden geri adım attı.
Starlink ve X’in geleceği de belirsiz
Starlink’in yurtdışında aldığı birçok lisansın ardında Trump ile geliştirilen siyasi ilişkilerin payı olduğu düşünülüyor. Ancak bu ilişki bozulursa, yeni anlaşmalar tehlikeye girebilir. Cuma günü Hindistan’ın Starlink’e verdiği kritik onay, tam da bu belirsizlik ortamında geldi.
Öte yandan, X platformu da yeniden reklamveren kaybı riskiyle karşı karşıya. Cornell Üniversitesi’nden siyaset bilimci Sarah Kreps’e göre, “Trump artık platformdan desteğini çekerse, büyük markalar için X tekrar politik olarak toksik hale gelebilir.”
Trump başkanken Musk için işler sarpa sarabilir
Başkan Trump ile yaşanan bu çatışma, Elon Musk’ın iş dünyasındaki konumunu çok yönlü şekilde tehdit ediyor. Kamusal kaynaklara ve siyasi iklime oldukça bağımlı olan Musk için bu kriz, sadece iş dünyasında değil, teknoloji ve uzay sektörlerinde de ciddi yankı uyandırabilir.
