Bankacılık sektörü, 2025 yılının ilk yarısında faiz gelirlerinden çok masraf, komisyon ve sigorta kesintileriyle öne çıktı. Türkiye’nin en büyük dört bankası, bu kalemlerden sırasıyla 65,1 milyar, 64,2 milyar, 59,8 milyar ve 51,2 milyar TL gelir elde etti.
Faizden çok komisyondan kazanç
Özel bir banka, ocak-haziran döneminde 63,2 milyar TL faiz gelirine karşılık 64,2 milyar TL masraf ve komisyon geliri kaydetti. Bir diğer banka ise 59,1 milyar TL faiz gelirinin yanında 59,8 milyar TL masraf ve komisyon kazancı elde etti. Böylece bankaların asli işi olan faiz ve yatırım gelirleri, küçük ücretlerle elde edilen kazançların gerisinde kaldı.
Vatandaşlardan en sık alınan ücretler arasında EFT/havale masrafları, kredi tahsis ücretleri, erken kapama cezaları ve kredi kartı aidatları bulunuyor. Ticari bankacılıkta ise teminat mektupları, akreditifler ve çek-senet işlemleri üzerinden yüksek komisyonlar dikkat çekiyor.
Sigortadan milyarlarca lira ek gelir
Konut, taşıt ve ihtiyaç kredilerinde zorunlu tutulan sigortalar da bankaların gelir hanesine yazıldı. Bazı bankaların sigorta komisyonlarının faiz gelirlerine yaklaşması, sektördeki dönüşümü gözler önüne seriyor. Uzmanlara göre, bankalar daralan faiz marjlarını telafi etmek için tüketiciye daha fazla yük bindirmeye başladı.
Bankacılığın kâr tablosu
Türkiye’nin en büyük 10 bankasının toplam aktif büyüklüğü, yılın ilk yarısında yüzde 40 artarak 32,5 trilyon TL’ye ulaştı. Aynı dönemde söz konusu bankaların toplam kârı ise 305 milyar TL oldu.
Tepkiler artıyor
Tüketici dernekleri, her işlemde alınan ücretlerin dar gelirli vatandaş için ağır bir yük oluşturduğunu vurguluyor. Özellikle maaş çekme, fatura ödeme ve küçük para transferlerinde alınan masrafların, çoğu zaman otomatik olarak kesildiğine dikkat çekiliyor.
İş dünyası da yüksek komisyonlardan şikâyetçi. MÜSİAD, geçtiğimiz haftalarda yaptığı toplantıda, bankaların komisyon ve masraf oranlarının %50 azaltılması gerektiğini dile getirdi.
ATM çilesi sürüyor
Özellikle emekli maaşlarının yatırıldığı dönemlerde ATM’lerde yaşanan yoğunluk ve arızalar vatandaşın tepkisini çekiyor. Cihazların sık sık devre dışı kalması nedeniyle emekliler uzun kuyruklarda beklemek zorunda kalıyor. Uzmanlar, bankaların nakit yönetiminde daha etkin planlama yapması gerektiğini söylüyor.
Düzenleme çağrısı
Tüketici örgütleri, bankaların temel gelirini vatandaştan alınan küçük ücretler üzerine kurmasının kabul edilemez olduğunu vurguladı. Açıklamada, bu ücretlerin makul seviyelere çekilmesi ve sigorta ile komisyonların tüketici onayı olmadan uygulanmaması gerektiği belirtildi.