Türkiye Bankalar Birliği (TBB) verileri, son bir yıl içinde çek kullanımında önemli değişiklikler olduğunu gösteriyor. İbraz edilen çek miktarında azalma yaşanırken, karşılıksız çeklerin tutarı belirgin şekilde arttı. Geçen yıl yüzde 1,04 olan karşılıksız çek oranı, şimdilerde yüzde 2,07'ye yükseldi. Son bir yılda 5.2 trilyon TL değerinde çek ibraz edilirken, 76.6 milyar TL değerindeki çek karşılıksız çıktı.
Senet Protestolarında Büyük Artış
2023 yılının ilk iki ayında senet protestolarında dikkate değer bir artış meydana geldi. Geçen yılın aynı döneminde 1,8 milyar TL olan protesto edilen senet tutarı, bu yılın aynı döneminde 4,4 milyar TL'ye ulaştı. Bu, yüzde 148'lik bir artış oranını işaret ediyor.
Ekonomik Koşulların Şirketler Üzerindeki Etkisi
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından uygulanan sıkı para politikası, piyasa faizlerinde yükselişe neden oldu. Bu durum, şirketlerin nakit akışında sıkıntılara yol açıyor. Kamu ve maliye politikalarındaki değişikliklerle birlikte piyasaların daha da zorlanması bekleniyor. İç talepte yaşanacak zayıflama ve bankaların kredi politikalarındaki sıkılaşma, şirketlerin finansal dengelerini olumsuz etkiliyor. Ayrıca, müşteriler tarafından verilen çeklerin artan oranda karşılıksız çıkması, finansal sıkıntıları artırıyor.
Faiz Oranlarının Yükselişi ve Şirketler Üzerindeki Baskısı
TCMB verilerine göre, kredi faiz oranları geçen hafta itibarıyla yüzde 69 seviyesine ulaştı. Eklenen BSMV ve banka komisyonlarıyla birlikte efektif faiz oranı yüzde 80 civarında. Piyasa beklentilerine göre önümüzdeki yıl için tahmin edilen yüzde 35,17 enflasyon oranı göz önünde bulundurulduğunda, şirketlerin yüzde 45 reel faiz ödemesi giderek zorlaşıyor. Sorunlu kredi oranlarının (NPL) tarihi dip seviyelerden sonra tekrar yükselmesi bekleniyor.
Piyasadaki Risk Yönetimi Ön Plana Çıkıyor
Piyasada işlerin yavaşlaması, çek ve senet işlemlerinde karşılıksız durumların artması, işletmeler ve finans kuruluşları için risk yönetiminin önemini daha da artırıyor.
