Financial Times’ın araştırmasına göre, Hizbullah bağlantılı yardım kuruluşları, ABD yaptırımlarına rağmen dijital ödeme platformları üzerinden bağış toplamayı sürdürüyor. Rapor, Lübnan merkezli Whish Money ve OMT gibi şirketler aracılığıyla bireylere ait dijital cüzdanlar üzerinden yapılan transferlerin, yaptırım tarama sistemlerini aşmak için kullanıldığını ortaya koydu.
FT’nin ulaştığı belgeler, röportajlar ve işlem kayıtları, bağışçıların doğrudan resmi hesaplara değil, belirli kişilere ait cüzdanlara para göndermeye yönlendirildiğini gösteriyor. Bu yöntemin, finansal denetim mekanizmalarının alıcı ile nihai yararlanıcı arasındaki bağlantıları tespit etmesini zorlaştırdığı belirtiliyor.
Whish ve OMT üzerinden yapılan işlemler
Araştırma, Emdad Derneği, Şehitler Vakfı ve Yaralılar Vakfı gibi ABD yaptırımlı kurumların bağışçılardan Whish veya OMT üzerinden transfer yapmalarını talep ettiğini ortaya koydu. Bağış işlemlerinde kullanılan telefon numaralarının kişilere ait olması, bu kişilerin yardım kuruluşları adına fon topladığını düşündürdü.
OMT veznedarları, bağışçıların belirli adlar ve telefon numaralarıyla gönderdiği nakit paraların teslim alındığını doğruladı. Whish tarafında ise bazı cüzdanların aktif olduğu ve bu hesapların düzenli işlem aldığı tespit edildi.
Uluslararası işbirlikleri ve ödeme ağı
Whish, ABD merkezli Visa ve Mastercard ile işbirliği yaparak kullanıcıların dijital cüzdanlarına kartlarıyla para yatırabilmesini sağlıyor. Şirket ayrıca Kanada’da finansal hizmet lisansı aldı. Dünya Bankası verilerine göre, 2024 yılında Lübnan’a 6 milyar doları aşkın para transferi gerçekleşti ve dijital ödeme hizmetleri hızla yaygınlaştı.
OMT ise uzun süredir Western Union’ın Lübnan temsilcisi olarak faaliyet gösteriyor ve Visa ile de ortaklık yürütüyor. Ancak FT’nin incelediği belgelerde Visa veya Mastercard sistemlerinin doğrudan bu işlemlerde kullanıldığına dair bir kanıt bulunmadı.
Şirketlerden ve kurumlardan açıklama
Whish, kara para aklama ve terörizmin finansmanına yönelik tüm işlemlerin titizlikle izlendiğini belirtti. Şirket, tüm kullanıcıların yaptırım listelerine göre tarandığını ve şüpheli işlemlerin Lübnan Merkez Bankası ile güvenlik birimlerine raporlandığını açıkladı. OMT de benzer şekilde, uluslararası düzenlemelere tam uyum içinde çalıştığını ve yaptırım altındaki kurumlarla hiçbir ilişkisinin bulunmadığını bildirdi.
Visa ve Mastercard, tüm ortaklarının uluslararası yaptırım kurallarına uymakla yükümlü olduğunu vurgularken, Ria ise şüpheli faaliyetleri tespit edip yetkililere bildirmek için güçlü kontrol sistemlerine sahip olduğunu ifade etti.
Lübnan’daki finansal sistemin zorlukları
2019’daki ekonomik krizin ardından hızla büyüyen dijital ödeme sektörü, geleneksel bankacılığa alternatif olarak konumlandı. Ancak uzmanlar, dijital platformların finansal şeffaflık ve yaptırım uyumu açısından ek riskler barındırdığına dikkat çekiyor. Hizbullah’ın sosyal yardım ağının bu sistemleri kullanması, uluslararası finansal denetim kurumlarının yeni düzenleme çağrılarını da beraberinde getirdi.
