Emekli olabilmek için en temel şartlardan biri olan prim gün sayısı, kişinin sigorta başlangıç tarihine göre değişiyor. Eksik prim günü olanlar ise çeşitli yöntemlerle bu eksikliklerini tamamlayarak emeklilik hakkı kazanabiliyor.
Hangi tarihte sigortalı olanlar hangi şartlarla emekli olabilir
8 Eylül 1999 tarihine kadar sigorta girişi olanlar için EYT kapsamında yaş şartı aranmazken, bu kişilerin 5000 ile 5975 gün arasında prim ödemesi gerekiyor. Prim günü yetersiz olanlar ise 3600 günle kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabiliyor.
SSK’lılar için 9 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 arasında sigorta girişi olanlar, 7000 prim günü ve kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş ile emekli olabilir. Alternatif olarak 4500 prim günü, 25 yıl sigortalılık süresi ve aynı yaş koşullarıyla da emeklilik mümkündür.
Bağ-Kur kapsamında ise kadınlar 7200, erkekler 9000 günle yaş şartı aranmadan; ya da kadınlar 56 yaş 5400 günle, erkekler 58 yaş 5400 günle emekli olabilir. 2008 sonrası girişliler için yaş şartı yükselirken, Bağ-Kur’da isteğe bağlı sigorta primleri ödenerek eksik günler tamamlanabiliyor.
Eksik günler nasıl tamamlanır ve hangi statüye sayılır
5510 sayılı yasanın 41. maddesi uyarınca eksik prim günleri olanlar borçlanma hakkı elde edebilir. Askerlik, doğum, yurtdışı çalışma gibi belirli süreler borçlanılarak prim günü kazanılabilir. Günlük borçlanma tutarları, sigortalının tercihine göre belirlenir ve 277,39 TL ile 2.080,43 TL arasında değişebilir.
Yurtdışı borçlanması ise Bağ-Kur (4/B) statüsünde değerlendirilir. Memurların aylıksız izin süreleri 4/C’ye, diğer durumlar ise son prim ödemesinin yapıldığı statüye sayılır. Bağ-Kur primlerini ihya etmek isteyenler de benzer şekilde günlük ödeme yaparak eksik günlerini canlandırabilir.
İsteğe bağlı sigorta ile eksik gün tamamlama mümkün
İsteğe bağlı sigorta ile Bağ-Kur kapsamında prim ödemesi yapılabilir. 1 Ekim 2008 sonrası yalnızca Bağ-Kur üzerinden isteğe bağlı sigorta primi yatırılabilir. Bu primler aylık 8.321,76 TL olup, isteyenler bunun 7,5 katına kadar ödeme yaparak prim gün sayısını artırabilir.
Emeklilikte son 2520 günün hangi statüde geçtiği önemlidir. En çok prim ödemesi hangi statüde yapıldıysa, emeklilik de o statünün şartlarına göre gerçekleşir. Bu nedenle sigorta statüsü seçimi emeklilik planlamasında belirleyici olur.