Bireysel Emeklilik Sistemi'ndeki (BES) katılımcılar, birikimlerini "alacağın devri yoluyla teminat göstererek" kredi kullanabilecek. Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK), 28 Eylül 2023'te yürürlüğe giren yönetmelikle, katılımcıların BES sözleşmelerini sonlandırmadan hesaplarındaki birikimlerini devlet katkısı hariç bankalara devrederek kredi kullanmasının önünü açtı.
Yeni Düzenleme ve Süreç
SEDDK 2. Başkanı Mehmet Verim, uygulamanın Haziran ayı itibarıyla hayata geçtiğini belirtti. Verim, "BES'te birikimi bulunan katılımcılar, bankalardan kullanacakları krediler için BES hesaplarındaki birikimlerini kredi süresiyle sınırlı olmak üzere bankaya devredip finansmana daha rahat erişim sağlayabilecek" dedi.
Kredi Kullanım Şartları
Bankalar, Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) tarafından geliştirilen merkezi bilgi sistemi aracılığıyla kredi kullanacak katılımcıların BES birikimlerine dair gerekli sorgulamaları yapabilecek. Alacağın devri sözleşmesi onaylandığında, bankalar çekilen kredinin yüzde 20 fazlasına kadar tutarı teminat olarak isteyebilecek. Bu tutar, kredi yükümlülükleri tamamlanana kadar bankaların seçeceği emeklilik yatırım fonuna devredilecek.
Teminat ve Yatırım Fonları
Mehmet Verim, bankaların kredi borcu ödenmemesi ihtimaline karşı tutacakları birikimlerin temlik fonunda değerleneceğini belirtti. Kredi borcu ödendiğinde, temlik fonunda yer alan tutarlar katılımcının tercih ettiği fonlara yönlendirilecek. Kredi borcu ödenmediğinde ise banka, temlik fonunda değerlenen payların satışını talep edebilecek.
Alacağın Devri İçin Belirlenen Fonlar
SEDDK 2. Başkanı Verim, alacağın devri fonlarını kurmak için "Anadolu Hayat ve Emeklilik" ile "Türkiye Hayat ve Emeklilik" şirketlerini yetkilendirdiklerini söyledi. Verim, "Alacağın devri için faizli ve faizsiz olmak üzere 4 ayrı fon belirlendi. Anadolu Hayat ve Emeklilik şirketinin faizli fonu ile Türkiye Hayat ve Emeklilik şirketinin faizsiz fonu devreye alındı. Kalan fonlar 1 Ocak 2025'te kullanıma açılacak" dedi.
Kısmen Ödeme Uygulaması
Mehmet Verim, eğitim, doğal afet, evlilik ve konut alımı gibi durumlarda BES'ten çıkmadan hesaplarda biriken tutarların, devlet katkısı dahil, yüzde 50'sini alabilme hakkı sağlayan Kısmen Ödeme Uygulaması'nın da 1 Temmuz'da devreye alınacağını belirtti.
