ABD Başkanı Donald Trump, Vietnam ürünlerine uygulanacak gümrük vergisinin yüzde 46 yerine yüzde 20 olarak belirlendiğini açıkladı. Trump ayrıca, Vietnam üzerinden üçüncü ülke mallarına ise yüzde 40 vergi uygulanacağını duyurdu. Karar, ABD’nin ithalatta vergi artışlarını devreye sokmasından günler önce geldi.
Trump, Vietnam’ın en üst düzey lideri To Lam ile görüştükten sonra Truth Social üzerinden yaptığı açıklamada, “Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti ile bir ticaret anlaşması yaptığımı duyurmaktan büyük onur duyuyorum” dedi. Anlaşma, ABD’nin Vietnam’la olan ticaret gerilimini yumuşatırken, Washington’un 9 Temmuz’a kadar büyük ithalatlarda yeni vergiler getirme planı öncesinde siyasi bir kazanım olarak değerlendiriliyor.
Hangi ürünlere uygulanacağı belirsiz
Trump’ın açıklamasında yüzde 20’lik verginin hangi ürünleri kapsayacağı veya bazı kalemlerde farklı oranların uygulanıp uygulanmayacağı belirtilmedi. Aynı şekilde, büyük ölçüde Çin’de üretilip Vietnam üzerinden gönderilen ürünlere getirilecek yüzde 40’lık aktarma vergisinin nasıl yürürlüğe konulacağı da ilerleyen dönemde netleşecek.
Vietnam hükümeti ise belirli tarife oranlarını doğrulamazken, ABD ürünlerine sıfır gümrük vergisi ve büyük motorlu araçlara öncelikli pazar erişimi sağlamayı taahhüt ettiklerini açıkladı.
Ekonomik bağlar güçleniyor
ABD, Vietnam’ın en büyük ihracat pazarı olmaya devam ediyor. Son yıllarda, özellikle Çin’e karşı uygulanan yüksek vergiler nedeniyle Vietnam’dan yapılan ithalat hızla arttı. 2018’de yaklaşık 50 milyar dolar olan Vietnam’ın ABD’ye ihracatı 2024’te 137 milyar dolara ulaştı. ABD’nin Vietnam’a ihracatı ise daha sınırlı bir artışla 13 milyar dolara yükseldi.
Trump’ın 2017–2021 döneminde Çin’e getirdiği ağır vergiler sonrası Vietnam, ABD için stratejik bir ortak haline geldi. Ancak uzmanlar, “transshipping” yani üçüncü ülkelerden Vietnam üzerinden yapılan ticaretin nasıl tanımlanacağı ve denetleneceğinin iki ülke ilişkilerini belirleyeceğini vurguluyor.
Sektör olumlu karşıladı
Anlaşma haberi üzerine, Nike, Under Armour ve North Face gibi büyük ABD’li üreticilerin hisseleri yükselişle günü kapattı. Vietnam tarafı ise ABD’den ülkeyi resmi olarak “piyasa ekonomisi” olarak tanımasını ve yüksek teknoloji ürünlerine yönelik ihracat kısıtlamalarının kaldırılmasını talep etti.
ABD yönetimi ayrıca Hindistan ve İngiltere gibi ülkelerle de benzer ticaret anlaşmaları üzerinde çalışıyor. Ancak Japonya ve Çin ile yapılan görüşmelerde ise daha sınırlı sonuçlar alındı.
Uzmanlar, Trump’ın Vietnam’a yönelik yüzde 46’lık vergi planını yumuşatmasının, iki ülke arasındaki stratejik iş birliği açısından kritik bir adım olduğu görüşünde.
