Avrupa Birliği, İngiltere ve ABD, Ukrayna’daki savaş ve İran’ın enerji faaliyetleri nedeniyle son bir yılda kapsamlı yaptırım adımları attı. Rosneft (ROSN.MM) ve Lukoil (LKOH.MM) gibi büyük üreticileri hedef alan yaptırımlar, petrol ticareti, gölge filo tankerleri ve LNG projelerine kadar geniş bir alana yayıldı.
Ağustos 2024’ten bu yana alınan yaptırım kararları, enerji taşımacılığı ve finansman ağlarını doğrudan etkileyen kapsamıyla öne çıkıyor.
2024 yaptırım adımları
ABD, 23 Ağustos’ta Rusya’nın savaş finansmanını desteklediği belirtilen 400’den fazla kişi ve kuruluşa yaptırım uygulayarak ARCTIC LNG 2 projesini hedef aldı. Eylül ayında proje bağlantılı şirket ve gemilere yeni yaptırımlar getirildi.
Aralık ayında Washington, İran bağlantılı tankerler ve şirketlere yönelik yaptırımları ardı ardına açıkladı. 12 Aralık’ta AB, Rusya’nın gölge filosundaki 45 tankeri hedef alan 15. yaptırım paketini kabul etti. Aynı ay İngiltere, Rus petrolü taşıdığı iddia edilen 20 gemiyi yaptırım listesine ekledi.
2025’te enerji yaptırımlarının kapsamı genişledi
10 Ocak’ta ABD, GAZPROM NEFT ve SURGUTNEFTEGAS ile Rus petrolünü taşıyan 183 gemiyi hedef alan en geniş yaptırım paketini uygulamaya koydu. Şubat ayında İran petrolünün Çin’e taşınmasında yer alan gemi ve kişilere yönelik yaptırımlar artırıldı.
Mart ve Nisan’da ABD, İran’ın petrol ihracatına aracılık eden kuruluş, broker ve tanker operatörlerini hedef alan ek paketler açıkladı. Nisan ve Mayıs döneminde Çin’deki bağımsız rafineriler ve terminal işletmecileri yaptırım kapsamına alındı.
Mayıs ayında AB ve İngiltere, Rusya’nın gölge filosuna yönelik kapsamlı yaptırımlar açıkladı. Temmuz ve Ağustos aylarında ABD, İran petrolü ve nakliye ağlarına ilişkin yüzü aşkın kişi ve kuruluşa yaptırım getirdi.
Son yaptırım paketleri
12 Eylül’de İngiltere, Rus petrolü taşıyan gemiler ve savunma sanayisinde kullanılan ürünleri tedarik eden kişi ve şirketleri hedef aldı. Japonya aynı gün Rus ham petrolü için fiyat sınırını düşürdü.
Eylül, Ekim ve Ekim sonu boyunca ABD ve AB, İran ve Rusya’ya yönelik petrol, LNG, navlun ve finansman ağlarını kapsayan yeni yaptırım paketlerini açıkladı. 23 Ekim’de AB, Rusya’ya karşı 19. yaptırım paketini kabul ederek Rus LNG ithalatını yasakladı.
