Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), petrol talebine ilişkin uzun vadeli tahminini yukarı yönlü revize etti. Ajansın Çarşamba günü yayımladığı 2025 Dünya Enerji Görünümü raporuna göre, mevcut hükümet politikaları dikkate alındığında, küresel petrol talebi 2050 yılına kadar artış göstermeye devam edecek.
Petrol talebi 2050’ye kadar artış eğiliminde
Raporda, “Mevcut Politika Senaryosu” (CPS) kapsamında küresel petrol tüketiminin 2030’da zirve yapmayacağı, aksine yüzyıl ortasına kadar günlük 113 milyon varil seviyesine ulaşacağı öngörülüyor. Bu rakam, 2024 yılına kıyasla yaklaşık %13’lük bir artışa işaret ediyor.
Söz konusu tahmin, IEA’nın önceki raporlarında yer alan “2030 sonrası talep duraklaması” öngörüsüne keskin bir tezat oluşturdu. Ajans, bu değişikliğin gerekçesi olarak, enerji dönüşüm politikalarındaki yavaşlama ve fosil yakıtlara yönelik devam eden küresel bağımlılığı gösterdi.
Küresel ısınma riski artıyor
Raporda, CPS senaryosunun mevcut politikalarla devam etmesi halinde 2100 yılına kadar ortalama sıcaklık artışının 2,9°C’ye ulaşabileceği belirtildi. Bu seviye, bilim insanlarının iklim felaketlerini önlemek için gerekli gördüğü 1,5°C hedefinin oldukça üzerinde bulunuyor.
IEA, yenilenebilir enerji politikalarının hız kesmesi ve bazı ülkelerde karbon azaltım yatırımlarının yavaşlamasının, iklim hedeflerine ulaşmayı zorlaştırdığı uyarısında bulundu.
Senaryonun dayandığı varsayımlar tartışmalı
Raporda kullanılan temel varsayımlar, analistler tarafından “fazla temkinli” olarak değerlendirildi. CPS, elektrikli araç (EV) satışlarının küresel ölçekte 2035 yılına kadar yavaşlayacağı ve bazı pazarlarda sabit kalacağı varsayımına dayanıyor.
Buna göre, Çin ve Avrupa Birliği’nde EV satışlarının 2035’te toplam otomobil satışlarının %90’ına ulaşması beklenirken, ABD ve Hindistan gibi pazarlarda bu oranın %15 seviyesinde kalacağı öngörülüyor.
Ancak analistler, elektrikli araç teknolojilerindeki hızlı gelişim ve düşen batarya maliyetleri nedeniyle bu tahminlerin “fazla muhafazakâr” olduğunu belirtiyor.
Fosil yakıt yatırımlarında belirsizlik sürüyor
IEA, 2050’ye kadar benzin ve dizel tüketiminin artmaya devam edeceğini öngörse de, yeni rafineri yatırımlarının finansal olarak sürdürülebilirliği konusunda temkinli. Petrol fiyatlarının uzun süre yüksek seyretmemesi durumunda, sermaye yoğun bu yatırımların gerçekleşmesi zor görünüyor.
IEA: Enerji geçişi yavaşladı ama bitmedi
Ajans, Rusya-Ukrayna savaşı sonrası enerji güvenliği endişeleri nedeniyle hükümetlerin kısa vadede fosil yakıtlara yöneldiğini, ancak uzun vadede temiz enerji teknolojilerine yapılan yatırımların artacağını vurguladı.
IEA’ya göre, 2025 yılında küresel temiz enerji yatırımlarının 2,2 trilyon dolara ulaşması bekleniyor. Ajans, enerji geçişinin “ekonomik bir zorunluluk” olduğunu, iklim değişikliğinin maliyetlerinin giderek daha ağır hale geldiğini belirtti.
Küresel iklim gündemi yeniden masada
COP30 iklim zirvesinin Brezilya’nın Belem kentinde yapılacağı hatırlatılan raporda, yeni projeksiyonların dünya liderleri açısından “rahatsız edici ama uyarıcı” bir tablo sunduğu ifade edildi.
IEA’nın yeni görünümü, enerji güvenliği ile iklim taahhütleri arasındaki dengenin yeniden tartışılmasına yol açabilir.
