Son dönemde çalışma hayatında yapılan düzenlemeler, yarı zamanlı çalışma ve emeklilik koşullarını yeniden gündeme taşıdı. Vatandaşların en çok merak ettiği konulardan biri ise 18 yaş altındaki sigortalıların erken emeklilik hakkı kazanıp kazanamayacağı oldu.
Çocuklarını erken emeklilik imkânı için küçük yaşta sigortalı yaptırmak isteyen aileler bu soruya yanıt arıyor. Peki, 18 yaşından önce sigortalı olmak gerçekten emeklilik yaşını öne çeker mi?
Sigorta başlangıcı nasıl hesaplanıyor
Sosyal güvenlik mevzuatına göre sigortalılık süresi, kişinin malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten itibaren başlıyor. Ancak 18 yaşından önce sigortalı olanların süresi, 18 yaşını doldurdukları tarihte başlatılıyor.
Buna rağmen, 18 yaş öncesinde ödenen primler kaybolmuyor. Bu süreler prim gün sayısına ekleniyor ve emeklilik için gerekli toplam gün hesabında avantaj sağlıyor.
Erken emeklilik sağlar mı
2008 öncesinde küçük yaşta sigortalı gösterilen bazı kişiler için emeklilik yaşı öne çekilmişti. Ancak günümüzde 18 yaş altı sigorta girişleri, prim gün avantajı sunsa da erken emeklilik hakkı kazandırmıyor.
İstisna olarak; meslek veya sanat okullarından mezun olanlar, mahkeme kararıyla reşit sayılanlar ve öğrenimiyle ilgili görevlerde çalışanlar için 18 yaş şartı aranmıyor.
Çalışma koşulları ve haklar
-
15 yaş altı çocukların çalıştırılması yasak.
-
14 yaşını dolduran ve ilköğretimi bitirenler, sadece hafif işlerde çalışabiliyor.
-
18 yaşından küçükler için günde en fazla 7 saat, haftada en fazla 35 saat çalışma sınırı var.
-
15 yaşını dolduranlarda bu süre haftada 40 saate kadar çıkabiliyor.
Ölüm aylığı ve bağımsız çalışma
18 yaş öncesi sigorta girişleri, malullük ve ölüm aylığı hesaplamalarında dikkate alınıyor. Ancak kendi namına çalışanlar ve kamu görevlileri için 18 yaşından önce yapılan çalışmalar sigortalılık başlangıcı sayılmıyor.
Erken yaşlanma istisnası
55 yaşını doldurup sağlık kurulu tarafından “erken yaşlanmış” olduğu tespit edilen kişiler, yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık aylığına hak kazanabiliyor.
Sonuç olarak, 18 yaşından önce sigorta girişinin avantajı prim gün sayısında görülse de emeklilik yaşını düşürme imkânı tanımıyor.
Kaynak: Sabah