Geride bıraktığımız 2023, içerik yaratıcıları için dönüm noktası olabilir; artan endişelerle, gözetim kapitalizmine ve yapay zeka uygulamalarının haksız içerik kullanımına karşı hukuki savaşlar sürüyor. Geçtiğimiz haftalarda, birçok farklı alandan yaratıcı profesyoneller, yapay zeka teknolojilerinin eserlerini izinsiz kullanarak kendi mesleklerini tehdit ettiği gerekçesiyle dava açtı.
New York Times'dan Örnek Dava
Bu davalardan en çarpıcı olanı, New York Times tarafından OpenAI ve Microsoft'a karşı açılan dava. Gazete devi, bu şirketleri, dil modellerini eğitmek için milyonlarca gazetecilik içeriğini yasa dışı olarak kullanmakla suçluyor. Bu durum, hem teknoloji platformlarının hem de yayıncıların gelir kaynakları olan arama trafiğini doğrudan etkileyebilir ve potansiyel olarak yerine geçebilir.
Yayıncıların ve İçerik Oluşturucuların Karşılaştığı Sorunlar
Yayıncılar ve içerik oluşturucular, kullandıkları içerikler için adil bir ödeme alamamanın yanı sıra, yapay zekanın çevrimiçi bilgi arama yöntemlerini değiştirmesiyle karşı karşıya. İçerik oluşturucular, Google gibi arama motorlarının kullanıcıları kendi web sitelerine yönlendirmesi sayesinde dijital reklamcılık yoluyla gelir elde ediyorlardı. Ancak, teknoloji devlerinin kendi platformları içinde kullanıcıları tutma stratejileri, bu gelir akışını tehdit ediyor.
Avustralya ve Kanada'nın Adımları ve Araştırma Bulguları
Avustralya ve Kanada, teknoloji platformlarını yayıncılarla ödeme yapmaya zorlayarak bu sorunu gündeme getirdi. Ancak ödenen ücretlerin çoğu zaman yetersiz kaldığı görülüyor. Columbia Üniversitesi, Houston Üniversitesi ve Brattle Group'tan araştırmacılar, Google'ın ABD'deki yayıncılara haber içeriklerinin yarattığı değerin yüzde 50'sini ödemesi halinde, yıllık 10-12 milyar dolar kaybedileceğini buldu.
Yapay Zekanın Asimetrik İlişkisine Yeni Boyut
Yapay zeka platformları, kullanıcıları içerik oluşturucunun web sitesine yönlendirmek yerine, yanıtları doğrudan sunarak bu asimetrik ilişkiyi daha da derinleştiriyor. Google ve diğer teknoloji platformları, arama motorlarını domine ederek ve diğer alanlarda şirket satın alarak, çevrimiçi alanı giderek daha fazla kontrol altına alıyor.
Gözetim Kapitalizminin Son Evresi
Yapay zekanın bu modeli bozması, gözetim kapitalizminin son evresi olarak görülüyor. Özellikle Google'ın Bard gibi chatbot teknolojileri, içerik oluşturucuların eserlerini tazminatsız kullanarak bu dengesizliği daha da artırıyor. Helena World Chronicle gibi kuruluşlar, bu uygulamaların yayıncıların içeriğini kötüye kullandığını ve chatbotların yayıncıların içeriği üzerinde eğitilmiş olmasının bu durumu daha da vahimleştirdiğini iddia ediyor.
Bu hukuki mücadele, internetin başlangıcındaki serbest bilgi akışına yönelik bir tepki olarak değerlendiriliyor. Gözetim kapitalizminin bu son yinelemesinde kazananların büyük teknoloji şirketleri olduğu açıkken, içerik oluşturucuların daha adil bir paylaşım elde etme umudu sürüyor.
