ABD’de hisse senetleri, Donald Trump’ın Çin’e yönelik yeni gümrük vergisi tehditleriyle değer kaybetti. Cuma günü yaşanan satış dalgasının ardından, hafta sonu ABD ile Çin arasında gerilim yeniden arttı. Trump, Truth Social hesabından yaptığı açıklamada, “Çin için endişelenmeyin, her şey yoluna girecek. ABD, Çin’e yardım etmek istiyor, zarar vermek değil” ifadelerini kullandı.
Yapay zekâ hisseleri jeopolitik risklerden etkilendi
Jeopolitik gerginlik, özellikle yapay zekâ sektöründeki hisselerde sert düşüşlere yol açtı. Cuma günkü işlem gününde Nvidia hisseleri yaklaşık yüzde 5, AMD ise yüzde 8 oranında değer kaybetti. Uzmanlara göre, yatırımcıların bugüne kadar büyük ölçüde göz ardı ettiği jeopolitik faktörler artık piyasa dinamiklerini doğrudan etkilemeye başladı.
Alpine Macro analisti Henry Wu, “Yapay zekâ tedarik zincirindeki darboğazları ve ABD-Çin rekabetinin bu zinciri nasıl şekillendirdiğini anlamak, gelecekteki değer yaratımı açısından kritik” değerlendirmesinde bulundu. Wu’ya göre, litografi, bellek ve mantık üretimi gibi darboğaz noktalarında faaliyet gösteren şirketler kısa vadede kazançlı konumda. SK Hynix, Samsung, TSMC, ASML ve Nvidia gibi şirketler yılbaşından bu yana iki haneli büyüme kaydetti.
Yapay zekâ yatırımları ve uygulama farkı
Deutsche Bank’tan Jim Reid, ABD’nin yapay zekâ üretiminde lider olduğunu ancak kullanımda geride kaldığını belirtti. Reid’e göre, “ABD, yapay zekâyı kullanmada değil, üretmede öne çıkıyor.” Microsoft’un anketine göre, ABD, yapay zekâ uygulamasında dünya sıralamasında 23. sırada yer alıyor. Şirketlerin yapay zekâyı iş süreçlerine entegre etme konusunda yönetişim, eğitim ve verimlilik sorunları yaşadığı belirtiliyor.
Birleşme ve satın almalarda beklenen canlanma gecikti
Trump’ın yeniden başkan seçilmesiyle birlikte iş dünyasında birleşme ve devralmalarda (M&A) güçlü bir toparlanma beklentisi oluşmuştu. Ancak veriler, bu iyimserliğin henüz gerçekleşmediğini gösteriyor. Financial Times’ın ABD finans editörü James Fontanella-Khan’a göre, anlaşma sayıları pandemi sonrası dönemdeki en düşük seviyelere yakın.
LSEG verilerine göre, 2025 yılı başından bu yana açıklanan 38 bin anlaşma, işlem hacmi olarak 1 trilyon doların üzerine çıkmasına rağmen, işlem sayısı geçen yıla kıyasla yüzde 8 azaldı. Büyük ölçekli 10 milyar doların üzerindeki 49 mega anlaşma, toplam değeri artırsa da piyasanın geniş tabanlı bir canlanma yaşamadığı görülüyor.
Trump’ın yönetim tarzı belirsizlik yaratıyor
Analistler, Trump’ın öngörülemez tutumunun şirket yönetimlerinde çekince yarattığını belirtiyor. Sosyal medya paylaşımlarıyla politikayı değiştiren bir yönetim tarzının uzun vadeli planlamayı zorlaştırdığı vurgulanıyor. Küresel ticaret gerilimleri, Orta Doğu’daki istikrarsızlık ve Avrupa ekonomilerindeki durgunluk da birleşme iştahını baskılayan diğer faktörler olarak öne çıkıyor.
Küresel tablo karmaşık kalıyor
ABD, Çin, Hindistan ve Avrupa arasındaki ticari gerilimlerin devam ettiği, yapay zekâ balonuna yönelik endişelerin arttığı bir ortamda piyasalarda temkinli hava sürüyor. Analistlere göre, yatırımcıların jeopolitik riskleri artık doğrudan stratejik kararlarına dâhil etmesi gerekiyor.
