ABD Başkanı Donald Trump, Rusya’nın Ukrayna'da ateşkesi kabul etmemesi halinde petrol müşterilerine yönelik ikincil gümrük vergileri uygulamaya hazırlanıyor. İlk adım, Çarşamba günü atıldı: Hindistan’dan ithal edilen Rus petrolüne %25 ek vergi getirildi.
Bu, Trump yönetiminin ikinci döneminde Moskova’ya uyguladığı ilk mali ceza olarak kayıtlara geçti. Beyaz Saray’dan bir yetkili, Çin de dahil olmak üzere diğer ülkeleri kapsayacak ikinci dalga önlemlerin Cuma günü açıklanabileceğini belirtti.
Rusya’nın petrol gelirine darbe, küresel piyasaya risk
İkincil tarifeler, Rusya’nın petrol ihracatını hedef alarak savaş fonlamasını kesmeyi amaçlıyor. Ancak bu adım, küresel petrol piyasasında ciddi dalgalanmalara yol açabilir.
Hindistan, Rusya’dan günlük 1,7 milyon varil petrol ithal ediyor. Bu tedarik kesilirse, dünya arzının %2’si devre dışı kalabilir. JP Morgan, bu tür yaptırımların Brent petrol fiyatını 80 doların üzerine taşımasının kaçınılmaz olduğunu belirtti.
Trump, ABD'li üreticilerin arz boşluğunu doldurabileceğini söylese de, analistler bu kapasitenin kısa vadede yeterli olmayacağı görüşünde.
Çin ve Hindistan’la ilişkiler riske giriyor
Trump’ın petrol yaptırımlarına yönelmesi, dış politikada yeni riskler doğuruyor. Özellikle Çin ve Hindistan gibi büyük ithalatçılar, bu baskılara karşı direnç gösterebilir.
Atlantik Konseyi'nden Kimberly Donovan’a göre, bu ülkeler petrol alımını egemenlik meselesi olarak görüyor. Ayrıca Çin’in kritik mineralleri ABD’ye karşı koz olarak kullanma potansiyeli, müzakere dengelerini bozabilir.
Hindistan ise ABD’ye jenerik ilaç ve kimyasal ihracatıyla stratejik bir avantaja sahip. Donovan, "Bu iki ülke geri adım atmayabilir," uyarısında bulundu.
Moskova’dan ilk sinyal: Görüşme olabilir
Beyaz Saray, Rus lider Vladimir Putin ile Trump arasında önümüzdeki hafta bir görüşme gerçekleşebileceğini açıkladı. Bu ihtimal, Çarşamba günü ABD temsilcisi Steve Witkoff’un Putin’le yaptığı görüşmeden sonra gündeme geldi.
Yine de Carnegie uzmanı Eugene Rumer’a göre, ikincil vergiler Putin’i barış masasına getirmeye yetmeyecek: “Çin ve Hindistan Rusya’dan alım yapmaya devam edecek. Bu hamle, politik mesaj dışında fazla sonuç vermez.”
Petrol fiyatı artarsa Trump’a iç politikada darbe vurabilir
İkincil tarifeler, Trump için siyasi riskler de taşıyor. Enerji fiyatlarındaki artış, özellikle 2026’daki Kongre ara seçimleri öncesinde seçmen nezdinde memnuniyetsizlik yaratabilir.
Cullen Hendrix’e göre, böyle bir enerji şoku zayıflayan konut ve işgücü piyasalarıyla birleşirse Trump’ın stratejisini zorlayabilir: “Bu hamle seçmende yankı uyandırabilir, ama ciddi ekonomik bedelleri var.”
