TikTok yalnızca bir sosyal medya platformu değil, aynı zamanda küresel gıda trendlerinin yeni belirleyicisi haline geldi. Viral olan tarifler, birkaç hafta içinde süpermarket raflarına giriyor. Bu hızlı döngü, hem tüketici alışkanlıklarını hem de küresel tarımı etkiliyor.
Sosyal medya modaları artık marketleri yönlendiriyor
Eskiden süpermarketler restoran menülerine bakarak trend ürünleri belirlerdi. Şimdi ise sosyal medyada popüler olan tarifler, raflara yön veriyor. Waitrose’da marka geliştirme şefi Zoe Simons, bu durumu “Güç tersine döndü” sözleriyle özetliyor. Artık veri beklemeye gerek kalmadan, TikTok sayesinde tüketici talepleri hızla anlaşılabiliyor.
Dubai çikolatası, Lidl ve Waitrose’a ilham verdi
Fıstık kremalı ve tahinli “Dubai çikolata” barı, TikTok’ta 120 milyon kez izlendi ve İngiltere’de bir trend başlattı. Lidl, Waitrose ve hatta Lindt gibi devler bu trendi takip ederek kendi versiyonlarını piyasaya sürdü. Waitrose, Mart ayında satışa sunduğu ürüne sınırlama getirmek zorunda kaldı: müşteri başına yalnızca iki bar.
Matcha latte furyası tarımı zorluyor
Matcha latte gibi trend içecekler, sadece kahve zincirlerinin menülerini değil, Japonya’daki çay üretimini de etkiledi. Kyoto’daki geleneksel üreticiler, artan taleple başa çıkmakta zorlanıyor. 2023'te Japonya 4.176 ton matcha üreterek 2010’un neredeyse üç katına ulaştı. Yine de bazı üreticiler satış sınırlaması uygulamak zorunda kaldı.
Hızlı değişim tarımsal dengeleri bozuyor
TikTok etkisi, yalnızca raflara değil, tarlalara da yansıyor. Matcha ve fıstık gibi ürünlerde artan talep, fiyatlarda ani sıçramalara yol açıyor. Örneğin, fıstık çekirdeği fiyatı bir yılda %35 arttı. İngiltere’de yeni açılan Frothee gibi kafeler bu kıtlıkla doğrudan yüzleşiyor.
Trendlerin çevresel maliyeti ağır olabilir
Tridge piyasa analisti Mzingaye Ndubiwa’ya göre, bu ürünlerin çoğu su kıtlığı yaşayan bölgelerde yetiştiriliyor. Özellikle Kaliforniya ve İran’daki fıstık üretimi, yeraltı su kaynakları üzerinde baskı oluşturuyor. Üstelik, sosyal medya trendleri geçici olduğu için, ani ekim artışları çevresel tahribata neden olabiliyor.
“For You” menüler raflara dönüşüyor
Londra’da Frothee adlı kafeyi açan Hanife Hurşit’in menüsü, doğrudan TikTok trendlerine dayanıyor. Yaseminli, çilekli ve earl grey aromalı matcha latte’ler en çok satan ürünler arasında. Sosyal medya içeriklerinden ilham alan genç girişimci, artık menüsünü “For You” sayfasına göre oluşturuyor.
TikTok’un yön verdiği bu yeni çağda, ürün geliştirme döngüleri kısaldı. Ancak bu hızın sürdürülebilir olup olmadığı hem çevresel hem de ekonomik açıdan ciddi bir tartışma konusu.
