Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), reel sektörün döviz talebine ilişkin dikkat çeken bir blog yazısı yayımladı. Merkezin Güncesi’nde yer alan analizde, parasal sıkılaşma süreciyle birlikte firmaların döviz biriktirme davranışında ve döviz talebinde belirgin bir değişim yaşandığı ortaya kondu.
Döviz mevduat oranı yüzde 60’tan 35’e geriledi
Analize göre, firmaların yabancı para mevduatlarının toplam mevduat içindeki payı, 2023 Haziran’da yüzde 60,7 seviyesindeyken 2025 Haziran itibarıyla yüzde 35’e düştü. Bu gelişme, reel sektörün döviz biriktirme eğiliminin azaldığına işaret ediyor.
Net ihracatçılar döviz satıyor ithalatçılar talebi sürdürüyor
TCMB uzmanlarının kaleme aldığı yazıda, net ihracatçı firmaların son dönemde döviz gelirlerini biriktirmek yerine sisteme döviz arz ettiği vurgulandı. Döviz akımlarının zayıflaması ihracatçıların satışlarını artırdığını gösterirken, net ithalatçı firmaların döviz talebi uzun dönem ortalamalarına yakın seyrini sürdürüyor.
İthalatçı sektörlerin talebi belirleyici oldu
Parasal sıkılaşma döneminde ithalatçı firmaların döviz talebinin payı arttı. 2021-2023 arasında ortalama yüzde 57 seviyesinde olan ithalatçı firmaların döviz alımlarındaki payı, 2025 itibarıyla yüzde 65’e yükseldi. Enerji, otomotiv ticareti, demir-çelik, kimya ve telekomünikasyon sektörleri net döviz talebinde en yüksek paya sahip sektörler olarak öne çıktı.
Firmalar net döviz satıcısı konumunda
TCMB’nin bulguları, 2021’den 2025’e uzanan süreçte reel sektörün genel olarak net döviz satıcısı konumuna geldiğini gösteriyor. Mart ayındaki kur oynaklıkları sonrası bu eğilim yavaşlasa da firmalar hâlâ nette döviz satıcısı olmaya devam ediyor.
