Petrol fiyatları Cuma günü erken saatlerde düşüşe geçti. Önceki günkü güçlü yükselişin ardından yatırımcılar kâr satışına yöneldi. ABD’nin Ukrayna’daki savaş nedeniyle Rusya’nın en büyük iki petrol şirketine uyguladığı yeni yaptırımlar, arz endişelerini artırdı. Ancak fiyatlar haftalık bazda kazançlı seyrini sürdürüyor.
Brent ham petrol vadeli işlemleri 36 sent veya yüzde 0,55 gerileyerek 65,63 dolara indi. ABD Batı Teksas (WTI) ham petrolü ise 33 sent düşüşle 61,43 dolardan işlem gördü. Uzmanlara göre, bu düşüş kısa vadeli kâr realizasyonundan kaynaklandı.
Piyasada bekle-gör havası
Vanda Insights kurucusu Vandana Hari, ham petrol piyasasında panik havası olmadığını belirtti. Hari, piyasaların Rus arzına ilişkin gelişmeleri temkinli izlediğini söyledi. “Şu anda piyasa, savaşın gidişatına göre yön belirliyor. Gerginliğin artması ya da azalması belirleyici olacak” değerlendirmesini yaptı.
Her iki petrol endeksi Perşembe günü yüzde 5’in üzerinde artış göstermişti. Haftalık bazda yaklaşık yüzde 7’lik kazanç, Haziran ortasından bu yana görülen en büyük artış olarak kaydedildi.
Rusya ve yaptırımların etkisi
ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin Rosneft ve Lukoil’e uyguladığı yaptırımlar, küresel petrol arzında risk algısını artırdı. Bu iki şirketin küresel üretimdeki payı yüzde 5’in üzerinde bulunuyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise yaptırımları dostça olmayan bir adım olarak nitelendirdi ve Rus ekonomisinin etkilenmeyeceğini savundu.
Reuters’a konuşan ticaret kaynaklarına göre, ABD yaptırımları Çin’in devlet petrol şirketlerini kısa vadede Rus petrol alımlarını durdurmaya yöneltti. Hindistan’daki rafineriler de ithalatlarını azaltma hazırlığında.
Alternatif arz ve OPEC’in pozisyonu
Rystad Energy Başkan Yardımcısı Janiv Shah, özellikle Hindistan’a yönelik Rus petrol akışlarının risk altında olduğunu belirtti. Shah, Çinli rafinerilerin stok çeşitliliği sayesinde bu durumdan daha az etkileneceğini ifade etti.
Kuveyt Petrol Bakanı, OPEC’in olası arz açıklarını üretim kesintilerini gevşeterek dengelemeye hazır olduğunu açıkladı. Bu açıklama, piyasada fiyat oynaklığının sınırlanabileceği yönünde yorumlandı.
Küresel siyasi gelişmeler yakından izleniyor
İngiltere geçtiğimiz hafta Rosneft ve Lukoil’e yaptırım uyguladı. Avrupa Birliği de 19. yaptırım paketini onaylayarak Rusya’dan sıvılaştırılmış doğalgaz ithalatını yasakladı. ABD Enerji İdaresi verilerine göre, Rusya 2024’te dünyanın ikinci büyük ham petrol üreticisi konumunda.
Yatırımcılar şimdi ABD Başkanı Donald Trump ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping arasında önümüzdeki hafta yapılması planlanan görüşmeye odaklandı. Washington ile Pekin arasındaki ticaret gerginliğinin yumuşaması, enerji piyasaları için yeni bir denge unsuru olabilir.
