İsrail'in finans dünyası, Merkez Bankası'nın Pazartesi günü aldığı tarihi kararla sarsıldı. Yaklaşık dört yılın ardından ilk kez, banka kısa vadeli borçlanma faiz oranlarını düşürdü. Bu adım, İsrail'i küresel ölçekte politika gevşeten ilk gelişmiş ülke konumuna taşıdı. Bu karar, Hamas ile süregelen çatışma döneminde artan devlet harcamalarını kontrol altına almak için atılan bir adım olarak görülüyor.
Merkez Bankası, 7 Ekim'de başlayan savaş sürecinde mali piyasalarda yaşanan istikrarı, düşen enflasyonu ve ekonomik büyümenin zayıflığını faiz indiriminin temel gerekçeleri olarak sundu. Banka Başkanı Amir Yaron, gelecekteki faiz kesintilerinin, maliye politikası ve Başbakan Binyamin Netanyahu'nun liderliğindeki hükümetin mali disiplinine bağlı olacağını belirtti.
Yaron, savunma ve sivil maliyetlerin 210 milyar şekel (58 milyar dolar) seviyelerine ulaşmasının beklendiğini ve bu durumun, savaş dışı alanlardaki harcamaların kısılması ve vergi artışları yoluyla ele alınması gerektiğini vurguladı. Yaron, İsrail'in borçlanma trendine devam etmesi halinde, piyasalardaki olumsuz tepkilerin faiz oranlarında artışa neden olabileceği konusunda uyardı.
Maliye Bakanlığı ise, 2024 bütçe açığının GSYİH'nın yaklaşık %6'sı civarında olacağını öngörüyor. Yaron, şu anki ekonomik politikalarda gerekli değişikliklerin yapılmamasının gelecekte daha büyük mali zorluklara yol açabileceğini ifade etti.
Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, faiz indirimini olumlu karşıladı ancak Yaron'un bütçe disiplini çağrısına henüz bir yanıt vermedi. Merkez Bankası'nın faiz oranını %4,75'ten %4,50'ye düşürmesi, piyasa analistleri arasında farklı beklentilere yol açtı.
Bu indirim, Nisan ayından bu yana uygulanan agresif sıkılaştırma politikasının bir değişikliğini işaret ediyor. Enflasyon oranı %3,7'den %3,3'e düşerken, banka personeli 2023 ve 2024 için %2'lik ekonomik büyüme öngörüsünü koruyor. Enflasyonun bu yıl %2,4'e düşmesi ve faiz oranlarının yıl sonunda %3,75'e gerilemesi bekleniyor.
Faiz kararının ardından İsrail Şekeli, dolar karşısında %0,6 değer kaybı yaşadı. Bu gelişmeler, İsrail ekonomisinin önümüzdeki dönemde nasıl bir rotaya gireceğine dair önemli ipuçları sunuyor.
