Dubai'de gerçekleşen COP28 İklim Zirvesi'nde, fosil yakıtların kademeli olarak durdurulması konusunda önemli anlaşmazlıklar yaşandı. Bu durum, 30 yıl içinde petrol ve gaz kullanımını sona erdirme taahhüdünün tehlikeye girmesine sebep oldu.
Zirveye katılan ülkeler arasında görüş ayrılıkları mevcut. Suudi Arabistan ve Rusya gibi ülkeler, iklim değişikliğine yaklaşımda yalnızca emisyon azaltımına odaklanılmasını, fosil yakıtlara karşı doğrudan bir hedef koymamayı savunuyorlar. Diğer taraftan, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği gibi en az 80 ülke, fosil yakıtların kullanımının sonlandırılması çağrısında bulunarak daha kesin bir tutum sergiliyor.
COP28 Başkanı Sultan el-Jaber, tarafları nihai bir anlaşmaya varmak için çalışmalarını hızlandırmaya çağırdı. Zirvede, zamanın daraldığı ve önemli kararların alınması gerektiği vurgulandı.
OPEC Genel Sekreteri Haitham Al Ghais, ekonomik büyümeyi destekleyen ve yoksulluğu azaltan, aynı zamanda dayanıklılığı artıran gerçekçi yaklaşımların gerekli olduğunu belirtti. OPEC, üyelerine ve müttefiklerine, zirve sonucunda fosil yakıtların bahsedilmemesi yönünde çağrı yaptı.
Bu durum, E3G iklim değişikliği düşünce kuruluşundan Alden Meyer tarafından, OPEC'in BM iklim görüşmelerine bu şekilde müdahalesinin bir ilk olduğunu ve endişe yarattığını dile getirdi.
AB'nin iklim komiseri Wopke Hoekstra, bu yaklaşımı eleştirerek, iklim krizinin ciddiyetiyle uyumsuz olduğunu söyledi. Suudi Arabistan ve Rusya, BM iklim bilimi panelinin görüşlerine karşın, karbon yakalama teknolojilerine odaklanmayı sürdürüyor.
Hindistan ve Çin gibi bazı ülkeler, fosil yakıtların durdurulması konusunda net bir destek vermezken, yenilenebilir enerjiyi artırma çağrılarına katılıyorlar. Çin'in üst düzey iklim elçisi Xie Zhenhua, bu yılki zirveyi kariyerindeki en zorlu olarak nitelendirdi.
Hindistan Çevre Bakanı Bhupender Yadav, zengin ülkelerin iklim eylemine öncülük etmesi gerektiğini savunarak, anlaşmalarda "eşitlik ve adalet" vurguladı.
Zirvede ayrıca, Rusya'nın Ukrayna işgali nedeniyle dondurulan varlıkların, iklim hasarı fonu olarak kullanılması teklifi ve Çin'in Tayvan'ın görüşmelere katılımına yönelik itirazları gibi diplomatik konular da gündeme geldi.
Zirvenin Salı günü sona ermesi beklenirken, yaklaşık 200 ülkenin hükümet bakanları fosil yakıt konusundaki çıkmazı çözmeye çalışıyor. Küçük Ada Devletleri İttifakı, fosil yakıtların kademeli olarak ortadan kaldırılmasının önemini vurguluyor.
Almanya'nın iklim elçisi Jennifer Morgan, müzakerelerin kritik bir aşamada olduğunu ve tüm ülkelerin yapıcı katılımını beklediklerini ifade etti. COP28 Genel Direktörü Majid Al Suwaidi, Birleşik Arap Emirlikleri olarak ısınmayı 1,5 C ile sınırlamak için bir anlaşma istediklerini söyledi.
Samoa'nın çevre bakanı Cedric Schuster, müzakerelerin hızından endişe duyduğunu ve COP28'den fosil yakıtların kademeli olarak ortadan kaldırılması ve sübvansiyonların sona erdirilmesi konusunda güçlü taahhütler beklediklerini belirtti.
Azerbaycan, gelecek yılki COP29 zirvesine ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor, böylece iklim değişikliğiyle mücadelede yeni bir sayfa açılmış olacak.
