Dünya gazetesi yazarı Naki Bakır, bugünkü köşe yazısında 2024 boyunca yüksek faiz oranlarının yatırımları baskıladığını, ancak yıl sonunda başlayan faiz indirimiyle yatırım eğiliminde toparlanma sinyalleri görüldüğünü belirtti.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın verilerine göre, yüksek faiz ortamında yatırımcılar 2024’te daha temkinli davrandı. Yatırım teşvik belgesi sayısı yıllık bazda %22 düşerek 12 bin 218’e geriledi. Sabit yatırım tutarı da %22,3 azalarak 1 trilyon 275,4 milyar TL oldu.
Ancak, Merkez Bankası’nın aralık ayında başlattığı faiz indirimi süreciyle yatırımcı güveni yeniden artmaya başladı. Aralık ayında teşvik belgesi alan yatırım sayısı bir önceki yılın aynı dönemine göre %8,2 artarken, yatırımların toplam tutarı %99,7 yükselerek 284,2 milyar TL’ye ulaştı.
Sektörel Dağılım: Hizmetler ve Sanayi Canlandı
2024 yılı boyunca yatırımlarda düşüş gözlemlenirken, yılın son ayında en büyük artış hizmet sektöründe yaşandı. Aralık 2023’te 31,9 milyar TL olan hizmet sektörü yatırımları, 2024’ün aynı döneminde %320,2 artışla 134,1 milyar TL’ye ulaştı.
İmalat sanayisinde de hareketlilik yaşandı. Yatırım tutarı %96,3 artarak 137,1 milyar TL’ye yükseldi ve en fazla yatırım yapılan sektör oldu. Madencilikte %55’lik artış gözlenirken, enerji sektörü %74,4, tarım sektörü ise %65,2 oranında düşüş yaşadı.
2024’te İstihdam Kaybı Yaşandı
2024 boyunca yatırım teşvik belgelerine bağlı olarak istihdam da azaldı. 2023’te teşvik belgeleriyle 329 bin 914 kişiye iş imkânı yaratılması öngörülürken, bu sayı 2024’te %17,9 azalarak 270 bin 929’a düştü.
İstihdamdaki en büyük düşüş madencilik sektöründe yaşandı (%43). Enerjide istihdam %22,7, imalat sanayiinde %20,9, tarımda %20,6, hizmetlerde ise %18,3 geriledi.
Yabancı Yatırımların Payı Arttı
2024’te yatırım teşvik belgelerinin 11 bin 786’sı yerli, 432’si yabancı sermayeli firmalar tarafından alındı. Yerli firmaların teşvik belgelerinde %22,4’lük bir düşüş yaşanırken, yabancı yatırımcıların teşvik belgesi sayısı %10,4 azaldı.
Ancak yabancı yatırımların toplam yatırım tutarındaki payı %7,4’ten %8,6’ya, istihdam payı ise %4,7’den %6,2’ye yükseldi.
2025’e Umutlu Başlangıç
Naki Bakır, faiz indirimi sürecinin devam etmesi halinde 2025’te yatırım ortamının daha da iyileşebileceğini belirtti. Yıl sonunda yaşanan hareketlilik, özellikle sanayi ve hizmet sektörlerinde yatırımların yeniden canlanabileceğine işaret ediyor.
Özetle, 2024 yılında yüksek faiz nedeniyle yatırımlarda ve istihdamda gerileme yaşandı. Ancak yılın son çeyreğinde başlayan faiz indirim süreci, 2025 için yatırımcıları daha umutlu hale getirdi.
