Dünya Gazetesi yazarı Naki Bakır’ın 18 Haziran 2025 tarihli köşe yazısında dikkat çektiği üzere, Türkiye ekonomisinde uygulanan yüksek faizli sıkı para politikaları, bütçeye ağır bir faiz faturası çıkardı.
Parasal sıkılaştırmanın ikinci yılına girilirken, merkezi yönetim sadece 2025’in ilk beş ayında 835 milyar 765 milyon lira faiz ödemesi yaptı. Bu tutar, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 76’lık bir artışı temsil ediyor.
Günde 5,5 milyar TL faiz ödemesi yapıldı
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 2025 yılı ocak-mayıs dönemi bütçe verilerine göre;
-
Ocak ayında 163 milyar TL
-
Şubat’ta 139,7 milyar TL
-
Mart’ta 160,7 milyar TL
-
Nisan’da 260,3 milyar TL
-
Mayıs’ta 110,8 milyar TL faiz ödendi.
Bu veriler aylık ortalama 167,2 milyar TL faiz ödemesine karşılık gelirken, günlük bazda ortalama 5,5 milyar TL, dakikada yaklaşık 3,8 milyon TL faiz ödemesi yapıldı.
Bütçedeki faizin payı son 15 yılın en yüksek seviyesinde
2025’in ilk beş ayında merkezi yönetim toplam 5 trilyon 339,5 milyar TL harcama yaptı. Bu harcamaların yüzde 15,7’si sadece faiz ödemelerine ayrıldı.
Geçen yıl aynı dönemde bu oran yüzde 12,8 seviyesindeydi. Böylece 2025, son 15 yılın en yüksek faiz harcama oranına ulaşmış oldu. Bu artışta sadece faiz oranlarının yükselmesi değil, aynı zamanda borçlanma miktarındaki büyüme ve diğer harcama kalemlerindeki yavaşlama etkili oldu.
Her 100 liralık verginin 21 lirası faize gitti
2025’in ilk beş ayında vergi gelirleri 4 trilyon 6,5 milyar TL, toplam bütçe gelirleri ise 4 trilyon 689,2 milyar TL oldu. Ancak faiz ödemeleri bu gelirlerin önemli kısmını yuttu:
-
Faizlerin bütçe gelirine oranı yüzde 17,8
-
Vergi gelirlerine oranı ise yüzde 20,9 oldu.
Yani devlet her 100 liralık verginin yaklaşık 21 lirasını sadece faize harcadı.
2025 hedefleri şimdiden aşıldı
Eylül 2024’te açıklanan Orta Vadeli Program’a göre, 2025 yılı için faiz harcamalarının 1 trilyon 950 milyar TL, bunun bütçe içindeki payının ise yüzde 13,2 olması hedeflenmişti.
Ancak ilk beş ayda bu hedefin yüzde 42,9’u gerçekleşti. Yılın kalanında bu tempo sürerse, faiz harcamaları hem nominal hem oransal olarak tahminleri aşacak.
Yeni OVP’de revizyon kapıda
OVP’ye göre 2026’da faiz giderlerinin 2 trilyon 282 milyar TL olması öngörülüyordu. Ancak 2025’te yaşanan yüksek faiz yükü, eylül ayında açıklanacak yeni OVP’de önemli revizyonların geleceğini gösteriyor.
Bütçedeki faiz oranının bu hızla devam etmesi, 2025 sonu itibarıyla kamu maliyesi dengesine ilişkin riskleri artırabilir.
