Altın fiyatları neden yükseliyor
Küresel ekonomik belirsizlikler, düşük faiz ortamı ve artan jeopolitik riskler altına olan talebi hızla artırdı. 2025 yılı itibarıyla ons altın 4 bin 200 doları aşarak rekor seviyeye ulaştı. Bu yükseliş, merkez bankalarının artan rezerv talebi ve yatırımcıların güvenli liman arayışı ile destekleniyor. Ancak bazı ekonomik ve siyasi gelişmeler, bu trendi tersine çevirebilecek potansiyele sahip.
Yatırımcılar neden altına yöneliyor
Altın, ekonomik kriz, savaş ve piyasa dalgalanmalarının yoğunlaştığı dönemlerde geleneksel olarak güvenli liman olarak görülüyor. Taşınabilirliği, likiditesi ve sınırlı arzı sayesinde, ekonomik belirsizlik dönemlerinde tercih ediliyor. Özellikle ABD'de yüksek borç seviyesi, Fed’in bağımsızlığına yönelik tartışmalar ve ticaret gerilimleri gibi faktörler, yatırımcıların altına yönelmesine neden oldu. Altın destekli borsa yatırım fonları bu süreçte ciddi oranda büyüme gösterdi.
Altının tarihi zirveleri nasıl aştığı
Altın, geçmişte de kriz dönemlerinde değer kazandı. Küresel finans krizi sırasında bin dolar, Covid-19 sürecinde iki bin dolar ve ticaret savaşlarının etkisiyle üç bin doları geçen ons fiyatı, 2025’te 4 bin 200 dolar seviyesini gördü. Faiz getirisi olmayan bu değerli metal, düşük faiz dönemlerinde daha cazip hale geliyor. Bu nedenle, merkez bankalarının faiz indirimleri ve enflasyon beklentileri, altın fiyatlarını yukarı taşıyan unsurlar arasında yer alıyor.
Merkez bankalarının rolü neden kritik
2024 yılı itibarıyla merkez bankaları üst üste üçüncü kez bin tondan fazla altın alımı gerçekleştirdi. Gelişmekte olan ülkeler, rezerv çeşitlendirmesi ve dolara bağımlılığı azaltmak amacıyla altına yöneldi. Rusya-Ukrayna savaşı sonrasında bu eğilim daha da hızlandı. ABD’nin yaptırımları, döviz varlıklarının risklerini artırırken, altını daha güvenli bir rezerv aracı haline getirdi. Çin Halk Bankası gibi büyük aktörler, sadece rezervlerini artırmakla kalmadı, aynı zamanda uluslararası altın saklama hizmetleri sunmaya da başladı.
Altının yükselişini ne durdurabilir
Altın fiyatlarındaki bu hızlı artışın sürdürülebilirliği bazı koşullara bağlı. Fed'in faiz artırması, doların değer kazanması veya jeopolitik risklerin azalması, altın fiyatlarında düşüşe neden olabilir. Özellikle Rusya-Ukrayna savaşının sona ermesi ve ticaret gerilimlerinin azalması, yatırımcı güvenini artırarak altına olan talebi azaltabilir. Ayrıca, merkez bankalarının rezerv satışına yönelmesi durumunda, piyasada ciddi bir fiyat düzeltmesi yaşanabilir. Ancak güncel verilere göre, bu yönde bir işaret bulunmuyor.
Kültürel ve bireysel talebin etkisi
Altın, finansal yatırımın ötesinde kültürel bir değer taşıyor. Hindistan ve Çin gibi büyük tüketici ülkelerde, mücevher ve külçe talebi nesiller boyu süren geleneklerle besleniyor. Bu ülkelerdeki hanelerin sahip olduğu altın miktarı, resmi rezervlerin çok üzerinde. Fiyatların düşmeye başladığı dönemlerde, bireysel alıcılar piyasaya girerek fiyatların dengelenmesine katkı sağlıyor. Bu dinamik, altının sadece finansal değil, aynı zamanda kültürel bir varlık olduğunu da gösteriyor.
Altına alternatif arayışlar sürüyor
Yatırımcılar sadece altına değil, aynı zamanda gümüş, platin ve dijital varlıklar gibi alternatif araçlara da yöneliyor. Ancak geleneksel piyasalarda altının likiditesi ve tarihsel güvenilirliği, onu halen ilk tercih haline getiriyor. ABD dolarına olan güvenin sarsılması, altın gibi reel varlıklara olan ilgiyi daha da artırıyor.
